วิธีการเจริญกสิณ : หน้า 20/156

1.4 วิธีการเจริญกสิณ ในการเจริญกสิณทั้ง 10 อย่าง มีวิธีการที่ในการทำมณฑลกสิณและการใช้กสิณแต่ละ อย่างเป็นนิมิตในการทำสมาธิดังต่อไปนี้ 1.4.1 ปฐวีกสิณ (กสิณดิน) ในการเจริญปฐวีกสิณ ผู้ปฏิบัติควรทราบวิธีการทำองค์กสิณสำหรับใช้เพ่งก่อน ซึ่งใน คัมภีร์วิสุทธิมรรคได้แนะนำวิธีไว้ดังนี้ 1. วิธีการเตรียมปฐวีกสิณ ในการใช้ปฐวีกสิณ หรือกสิณดินนั้น ท่านกล่าวไว้ว่าสามารถเตรียมได้ 2 อย่าง คือ 1.1 ถือเอานิมิตในกสิณดินที่ปรากฏตามธรรมชาติ เป็นวิธีสำหรับผู้ที่เคยปฏิบัติมาในอดีต เพียงได้เห็นดินที่เขาไถไว้ในนาข้าวหรือลาน นวดข้าว ก็ย่อมใช้เป็นนิมิต และบรรลุฌานได้ในที่สุด 1.2 ทำมณฑลกสิณดิน โดยมีวิธีการ ดังต่อไปนี้ ในการทำมณฑลกสิณดิน ท่านกล่าวไว้ว่า ให้เลือกดินที่ปราศจากโทษ 4 ประการคือ ดินที่ปะปนกับสีเขียว สีเหลือง สีแดง และสีขาว แต่ให้เลือกดินสีอรุณหรือสีเหมือนพระอาทิตย์ แรกขึ้น ในการทำกสิณ อย่าทำไว้กลางวัด หรือในที่มีคนสัญจรไปมา ให้ทำไว้ตรงที่เป็นเพิง หรือที่ที่อยู่ท้ายวัด โดยจะทำเป็นกสิณที่โยกย้ายได้ หรือที่ติดอยู่กับที่ก็ได้ วิธีทำมณฑลกสิณที่โยกย้ายได้ วิธีการทำกสิณที่โยกย้ายได้ ให้นำเอาผืนผ้าเก่า หรือผืนหนังหรือผืนเสื่อลำแพน มา ผูกขึงติดไม้ 4 อัน แล้วเอาดินที่มีความเหนียวพอประมาณ มีสีเหมือนพระอาทิตย์ที่เก็บเอาหญ้า กรวดทราย และสิ่งสกปรกที่ติดอยู่ในนั้นออกให้หมด ผสมกับน้ำ นวดจนดินหมดฝุ่นละออง แล้ว นำมาทาเข้าที่ผืนผ้าหรือผืนหนังหรือผืนเสื่อลำแพนนั้น ทำให้มีลักษณะกลมขนาดเท่ากระด้ง หรือปากขัน ในเวลาทำสมาธิ ให้เอาแผ่นกสิณปูลงที่พื้นแล้วเพ่งดู 1 วิธีการทำกสิณแบบนี้เกิดในประเทศลังกา ซึ่งในที่แห่งนั้นมีดินที่มีลักษณะสีแดง เช่น ดินที่แม่น้ำคงคา ท่านจึง ได้แนะนำให้ใช้ดินสีแดง 10 DOU สมาธิ 6 ส ม ก กั ม ม ฏ ฐ า น 4 0 วิ ธี (1)