พระพุทธคุณขององค์สมเด็จพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า : หน้า 42/156

“พระผู้มีพระภาคองค์นั้น ทรงเป็นพระอรหันต์.... ทรงตรัสรู้เอง โดยชอบ... ทรงบรรลุวิชชาและจรณะ... เสด็จไปดี... ทรงทราบโลก... ทรงเป็นสารถีฝึกบุรุษที่ควรฝึกไม่มีผู้อื่นยิ่งกว่า.... ทรงเป็นศาสดา ของเทพและมนุษย์ทั้งหลาย... ทรงเป็นพุทธะ... ทรงเป็นพระผู้มี พระภาค...”1 พระพุทธคุณขององค์สมเด็จพระอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า ทั้ง 9 ประการ ข้างต้นนี้ แต่ละบทเป็นเนมิตกนาม คือ นามที่เกิดขึ้นตามลักษณะและคุณสมบัติ ซึ่งเกิดขึ้นพร้อมกับเมื่อ พระพุทธองค์ทรงบรรลุพระโพธิญาณ อรหันต์ เป็นนามเหตุ พระคุณนามที่เหลือนอกนั้น เป็นนามผล พระพุทธคุณแต่ละบททรงไว้ซึ่งอานุภาพอย่างไม่มีประมาณ เป็นประโยชน์แก่ สรรพสัตว์ทั้งหลาย ผู้มีบุญในกาลก่อนเพียงได้สดับแต่ละบทแห่งพระพุทธคุณ แล้วยังจิตของตน ให้เลื่อมใส ยังได้บรรลุมรรคผลนิพพาน หรืออย่างน้อยย่อมมีสุคติเป็นที่ไป ความหมายของ แต่ละบท อาจแสดงได้พอสังเขป เพื่อพิจารณาตามดังต่อไปนี้ 2.3.1 อรหัง ทรงเป็นพระอรหันต์ ทรงพระนามว่า “อรหัง” คือ ทรงเป็นพระอรหันต์ เป็นผู้ไกลจากกิเลสอย่างเด็ดขาด เพราะทรงกำจัดกิเลสได้หมดอย่างสิ้นเชื้อไม่เหลือเศษ ความหมายของคำว่า อรหัง สามารถแปลได้ 7 นัยยะด้วยกันคือ 1. เป็นผู้ไกลจากกิเลส 2. เป็นผู้กำจัดข้าศึก คือ กิเลสสิ้นแล้ว 3. เป็นผู้หักกรรมแห่งสังสารจักร อันได้แก่ อวิชชา ตัณหา อุปาทาน กรรม 4. เป็นผู้ควรแนะนำสั่งสอน 5. เป็นผู้ที่ควรรับความเคารพ 6. เป็นผู้ควรแก่ทักษิณา และการบูชาพิเศษ 7. เป็นผู้ไม่มีข้อลับ คือ ไม่มีข้อเสียหายอันควรปกปิด *พระไตรปิฎกภาษาไทย 45 เล่ม, เล่มที่ 1 หน้าที่ 1 ข้อที่ 1 32 DOU สมาธิ 6 ส ม ก กั ม ม ฏ ฐ า น 4 0 วิ ธี (1)