การพิจารณาในกายคตาสติกัมมัฏฐาน : หน้า 97/156

7. ปริจเฉทโต การพิจารณาโดยกำหนดขอบเขต เช่น เส้นผมกำหนดโดยเขตผมนั้น หยั่งลงในศีรษะ ประมาณเท่าความยาวของเมล็ดข้าวเปลือก และในรูที่เส้นผมงอกขึ้นมานั้น มีเพียงรูละหนึ่งเส้น เขตปลายผมคือสุดความยาว 4.3.2 ความฉลาดในการพิจารณา 10 อย่าง 1. อนุปุพพโต การพิจารณาโดยลำดับ 2. นาติสีฆโต การพิจารณาโดยไม่รีบร้อนนัก 3. นาติสณิกโต การพิจารณาโดยไม่เฉื่อยช้านัก 4. วิกเขปปฏิพาหนโต การพิจารณาโดยบังคับจิตไม่ให้ซัดส่ายไปในที่อื่น 5. ปัณณัตติสมติกกมโต การพิจารณาโดยก้าวล่วงบัญญัติ 6. อนุปุพพมุญจนโต การพิจารณาโดยทิ้งโกฏฐาสะที่ไม่ปรากฏ โดยทิ้งสี สัณฐาน ที่เกิด ทีตัง ขอบเขต ตามลำดับ 7. อัปปนาโต การพิจารณาโกฏฐาสะอย่างใดอย่างหนึ่งให้เข้าถึงอัปปนา 8. - 10. ตโย จ สุตันตา การพิจารณาในพระสูตร 3 อย่าง คือ อธิจิตตสูตร สีติภาวสูตร และโพชฌังคโกสัลลสูตร 4.4 วิธีเจริญกายคตาสติกัมมัฏฐาน เมื่อทราบกิจเบื้องต้นถี่ถ้วนถูกต้องแล้ว จึงพิจารณาดูรูปกายของตนเองตั้งแต่บนสุด คือ เส้นผมลงไปจนถึงปลายเท้า แล้วย้อนพิจารณาตั้งแต่ปลายเท้าจนถึงเส้นผมทบทวนไปมา ให้เห็นว่ารูปกายนี้เต็มไปด้วยสิ่งโสโครกประการต่าง ๆ ต่อจากนั้นจึงท่องชื่อให้ขึ้นใจแล้ว ตามระลึกถึงความหมายไปด้วย 4.4.1 การท่องจำอาการ 32 ในการท่องชื่อให้ขึ้นใจ มีสิ่งที่ผู้ปฏิบัติจะต้องศึกษา คือ ผู้ปฏิบัติควรทราบถึง พุทธสุภาษิตที่เกี่ยวกับอาการ 32 ดังต่อไปนี้ “อตฺถิ อิมสฺมึ กาเย เกสา โลมา นขา ทนฺตา ตโจ, มิส นหารู อฏฐิ อฏฐิมิญช์ วกก์ หทย์ ยกน บ า ที่ 4 ก า ย ค ต า ส ติ DOU 87