ข้อความต้นฉบับในหน้า
ในการเจริญกายคตาสติกัมมัฏฐานนี้ พระอรรถกถาจารย์แนะไว้ว่า ผู้เจริญจะต้อง
ทำการท่องด้วยวาจาทุกๆ คนไป ไม่ว่าจะเป็นบุคคลธรรมดา หรือบุคคลที่ทรงไว้ซึ่งพระไตรปิฎก
ก็ตาม เพราะว่าการท่องด้วยวาจานั้น เป็นเหตุสำคัญที่จะให้ได้รับความสะดวกสบายในการ
พิจารณาด้วยใจ
พระพุทธโฆษาจารย์ได้แสดงไว้ในสติปัฏฐานวิภังค์แห่งสัมโมหวิโนทนีอรรถกถาว่า
วิธีการเจริญกายคตาสตินี้ ผู้เจริญจะต้องบริกรรมในหมวดหนึ่ง ๆ โดยความเป็นอนุโลม
(ท่องไปตามลำดับ) 5 วัน ปฏิโลม (ท่องย้อนกลับ) 5 วัน อนุโลมปฏิโลม 5 วัน ดังแสดงต่อไปนี้
หมวดที่ 1 เกสา โลมา นขา ทันตา ตโจ โดยอนุโลม 5 วัน : ตโจ ทันตา นขา โลมา เกสา
โดยปฏิโลม 5 วัน : เกสา โลมา นขา ทันตา ตโจ, ตโจ ทันตา นขา โลมา เกสา ทั้งอนุโลม ปฏิโลม
5 วัน : รวมเป็น 15 วัน ในหมวด ตจปัญจกะ
หมวดที่ 2 มังสัง นหารู อัฏฐิ อัฏฐิมิญชัง วักกัง โดยอนุโลม 5 วัน : วักกัง อัฏฐิมิญชัง
อัฏฐิ นหารู มังสัง โดยปฏิโลม 5 วัน : มังสัง นหารู อัฏฐิ อัฏฐิมิญชัง วักกัง, วักกัง อัฏฐิมิญชัง
อัฏฐิ นหารู มังสัง โดยอนุโลมปฏิโลม 5 วัน : รวมเป็น 15 วัน ในหมวด วักกปัญจกะ
2 หมวดรวมกัน เกสา โลมา นขา ทันตา ตโจ, มังสัง นหารู อัฏฐิ อัฏฐิมิญชัง วักกัง
โดยอนุโลม 5 วัน : วักกัง อัฏฐิมิญชัง อัฏฐิ นหารู มังสัง, ตโจ ทันตา นขา โลมา เกสา โดย
ปฏิโลม 5 วัน : เกสา โลมา นขา ทันตา ตโจ มังสัง นหารู อัฏฐิ อัฏฐิมิญชัง วักกัง, วักกัง อัฏฐิมิญชัง
อัฏฐิ นหารู มังสัง ตโจ ทันตา นขา โลมา เกสา ทั้งอนุโลมปฏิโลม 5 วัน : รวมเป็น 15 วัน ใน
หมวดทั้ง 2 รวมกันมี ตจปัญจกะ และ วักกปัญจกะ
หมวดที่ 3 หทยัง ยกนัง กิโลมกัง ปิหลัง ปัปผาสัง โดยอนุโลม 5 วัน : ปัปผาสัง ปีหลัง
กิโลมกัง ยกนัง หทยัง โดยปฏิโลม 5 : วัน หทยัง ยกนัง กิโลมกัง ปีหลัง ปัปผาสัง, ปัปผาสัง
ปิหลัง กิโลมกัง ยกนัง หทยัง ทั้งอนุโลมปฏิโลม 5 วัน : รวมเป็น 15 วัน ในหมวด ปัปผาสปัญจกะ
3 หมวดรวมกัน เกสา โลมา นขา ทันตา ตโจ มังสัง นหารู อัฏฐิ อัฏฐิมิญชัง วักกัง
หทยัง ยกนัง กิโลมกัง ปิหลัง ปัปผาสัง โดยอนุโลม 5 วัน : ปัปผาสัง ปีหลัง กิโลมกัง ยกนัง
หทยัง วักกัง อัฏฐิมิญชัง อัฏฐิ นหารู มังสัง ตโจ ทันตา นขา โลมา เกสา โดยปฏิโลม 5 วัน : เกสา
โลมา นขา ทันตา ตโจ มังสัง นหารู อัฏฐิ อัฏฐิมิญชัง วักกัง หทยัง ยกนั่ง กิโลมกัง ปีหลัง
ปัปผาสัง, ปัปผาสัง ปีหลัง กิโลมกัง ยกนัง หทยัง วักกัง อัฏฐิมิญชัง อัฏฐิ นหารู มังสัง ตโจ
ทันตา นขา โลมา เกสา ทั้งอนุโลมปฏิโลม 5 วัน : รวมเป็น 15 วันในหมวดทั้ง 3 รวมกัน มี
บ า ที่ 4 ก า ย ค ต า ส ติ DOU 89