การระลึกถึงความตายและความหมายของกาย : หน้า 82/156

7. สมฺมาสมฺพุทฺธโต ระลึกโดยความเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พึงระลึกอย่างนี้ว่า แม้พระผู้มีพระภาคเจ้าพระองค์นั้น ผู้มีพระรูปวิจิตรไปด้วยลักษณะ มหาบุรุษ 32 มีอนุพยัญชนะ 80 ประการประดับมีพระธรรมสัมฤทธิ์ด้วยพระคุณรัตนะ มีสีลขันธ์ อันบริสุทธิ์ด้วยอาการทั้งปวงเป็นอาทิ ทรงถึงฝั่งแห่งความมียศใหญ่ ความมีบุญมาก ความมีกำลังมาก ความมีฤทธิ์มาก และความมีปัญญามาก หาผู้เสมอมิได้ ทรงเสมอกับผู้ที่ ไม่มีใครเสมอ (คือพระสัมมาสัมพุทธเจ้าด้วยกันเอง) หาผู้เปรียบมิได้ หาคนเทียบมิได้ เป็น พระอรหันต์ตรัสรู้เองโดยชอบ แม้พระผู้มีพระภาคเจ้านั้นก็ยังทรงดับขันธปรินิพพานไปโดยพลัน ด้วยหยาดฝนมรณะ ดุจกองไฟใหญ่ที่มอดไปด้วยหยาดน้ำฝนฉะนั้น ความตายนั้นใดแผ่อำนาจมาถึงองค์พระมหาบุรุษผู้ทรงอานุภาพใหญ่อย่างนี้ได้ โดย ไม่กลัวโดยไม่อาย ไฉนเจ้าความตายนี้นั้นซึ่งไร้ความอายปราศจากความกลัว มุ่งแต่จะย่ำยีสัตว์ ทุกถ้วนหน้าจักไม่มาครอบงำเอาสัตว์เช่นเราเข้าเล่า เมื่อนักปฏิบัตินั้น เปรียบเทียบตนกับคนอื่นๆ ผู้ถึงพร้อมด้วยความใหญ่มีความเป็นผู้มี ยศใหญ่โดยภาวะเป็นต้น คือความมีมรณะเสมอกันอย่างนี้แล้ว ระลึกไปว่า “ความตายจะต้องมี แก่เราแน่ ดุจมีแก่สัตว์วิเศษทั้งหลายเหล่านั้น” ดังนี้ กัมมัฏฐานก็จะถึงในระดับของอุปจารสมาธิ นักปฏิบัติพึงระลึกถึงความตายโดยเปรียบเทียบ ดังที่กล่าวมานี้ 3.4.4 กายพหุสาธารณโต ระลึกโดยร่างกายเป็นสาธารณแก่สัตว์และ ปัจจัยแห่งความตายมากชนิด อธิบายว่า กายนี้เป็นสาธารณะแก่สัตว์มากชนิด คือประการแรกก็เป็นสาธารณแก่ กิมิชาติ 80 จำพวก (กิมิชาติ = หมู่หนอน, ในปัจจุบันเรียกว่า เชื้อโรค ซึ่งส่วนใหญ่เป็นชีวิตที่ ไม่มีวิญญาณครอง แต่บางอย่างก็เป็นชีวิตที่มีวิญญาณครอง เช่นพวกพยาธิต่าง ๆ) ในกิมชาติ เหล่านั้น จำพวกที่เป็นสัตว์อาศัยผิวหนังก็กัดกินผิวหนัง จำพวกที่อาศัยหนังก็กัดกินหนัง จำพวก ที่อาศัยเนื้อก็กัดกินเนื้อ จำพวกที่อาศัยเอ็นก็กัดกินเย็น จำพวกที่อาศัยกระดูกก็กัดกินกระดูก จำพวกที่อาศัยเยื่อในกระดูกก็กัดกินเยื่อในกระดูก มันเกิด แก่ ตาย ถ่ายอุจจาระปัสสาวะอยู่ใน นั้นเอง และร่างกายก็ถือว่าเป็นเรือนคลอดด้วย เป็นโรงพยาบาลด้วย เป็นป่าช้าด้วย เป็นส้วม ด้วยเป็นรางปัสสาวะด้วย ของพวกมัน ร่างกายนี้นั้น เพราะความกำเริบแห่งกิมชาติแม้เหล่านั้น ก็ถึงซึ่งความตายได้ประการหนึ่งโดยแท้ อนึ่ง กายนี้เป็นสาธารณแก่เหล่ากิมชาติ 80 จำพวก ฉันใด ก็ย่อมเป็นสาธารณแก่ ปัจจัยแห่งความตาย ทั้งที่เป็นภายใน ได้แก่โรคหลายร้อยอย่างทีเดียว ทั้งที่เป็นภายนอก ได้แก่ 72 DOU สมาธิ 6 ส ม ก กั ม ม ฏ ฐ า น 4 0 วิ ธี (1)