องค์ ๔ แห่งพระจักรพรรดิ : หน้า 46/281

๔๖ องค์ ๔ แห่งพระจักรพรรดิ “ข้าแต่พระนาคเสน องค์ ๔ แห่งพระเจ้าจักรพรรดิได้แก่อะไร” “ขอถวายพระพร ๑. ธรรมดาพระเจ้าจักรพรรดิย่อมทรงสงเคราะห์ ประชาชนด้วยสังคหวัตถุ ๔* ฉันใด นักปฏิบัติธรรมก็ควรสงเคราะห์ ควร ประคอง ควรอนุเคราะห์ ควรทำให้ร่าเริงแก่บริษัท ๔** ฉันนั้น ๒. ธรรมดาในแว่นแคว้นพระเจ้าจักรพรรดิย่อมไม่มีโจรผู้ร้าย ฉันใด นักปฏิบัติธรรมก็ไม่ควรให้มีโจรผู้ร้าย คือ กามวิตก (ความคิดเรื่อง กาม) พยาบาทวิตก(ความคิดเรื่องการผูกใจเจ็บ) วิหิงสาวิตก ความคิด เรื่องการเบียดเบียน) เข้ามาสู่จิตใจ ฉันนั้น ๓. ธรรมดาพระเจ้าจักรพรรดิย่อมเสด็จตรวจโลก เพื่อทรง พิจารณาดูคนดีคนเลวทุกวันฉันใด นักปฏิบัติธรรมก็ควรพิจารณากายกรรม วจีกรรม มโนกรรม ของตนแล้วทำให้บริสุทธิ์ยิ่ง ๆ ขึ้นไป ฉันนั้น ๔. ธรรมดาพระเจ้าจักรพรรดิย่อมทรงจัดการรักษาเมืองให้ดี ทั้งภายในและภายนอกฉันใด นักปฏิบัติธรรมก็ควรตั้งนายประตูคือสติ ป้องกันภัยคือกิเลสทั้งปวง ฉันนั้น” องค์ ๓ แห่งต้นหน “ข้าแต่พระนาคเสน องค์ ๓ แห่งต้นหนได้แก่อะไร” “ขอถวายพระพร ๑. ธรรมดาต้นหนย่อมเอาใจใส่เรืออยู่เป็นนิจ ทั้งกลางวันกลางคืน ไม่ประมาท เผอเรอฉันใด นักปฏิบัติธรรมก็ไม่ควร ประมาท ควรกำหนดจิตไว้ที่ศูนย์กลางกายอยู่เป็นนิจทั้งกลางวันกลางคืน ฉันนั้น จากยอดดอย ๒. ธรรมดาต้นหนย่อมรู้สิ่งที่ดีและไม่ดีในมหาสมุทรได้สิ้นฉันใด สังคหวัตถุ ๔ ได้แก่ ๑. ทาน (การให้) ๑. . ปิยวาจา พูดจาอ่อนหวาน) อัตถจริยา (บำเพ็ญตนเป็นประโยชน์) ๔. สมานัตตตา เสมอต้นเสมอปลาย) บริษัท ๔ ได้แก่ ภิกษุ ภิกษุณี อุบาสก อุบาสิกา ๓.