จริตและการปฏิบัติธรรม : หน้า 256/281

๒๖๔ ๔.๕ สัทธาจริต ผู้มีศรัทธาเป็นความประพฤติปกติ มีจิตซาบซึ้ง ชื่นบาน น้อมใจเลื่อมใสโดยง่าย จึงควรชักนำใจไปในสิ่งที่ควรแก่ความเลื่อมใส และความเชื่อที่มีเหตุผล เช่น พิจารณาอนุสติ 5 ข้อต้นๆ ๔.๖ พุทธิจริต หรือญาณจริต ผู้มีความรู้เป็นความประพฤติปกติ หนักไปทางใช้ความคิดพิจารณา จึงควรส่งเสริมแนะนำให้ใช้ความคิดใน ทางที่ชอบ เช่น พิจารณาไตรลักษณ์ กรรมฐานที่เหมาะคือ มรณสติ อุป สมานุสติ จตุธาตุววัฏฐาน และอาหาเรปฏิกูลสัญญา ส่วนกรรมฐานที่เหลือที่เหมาะสมแก่ทุกบุคคลโดยไม่เลือกว่า เป็นจริตใด ได้แก่ อาโลกกสิณ กสิณแสงสว่าง) ด้วยการตรึกถึงดวงแก้ว ดวงใส ดวงสว่าง การทำสมาธิโดยการตรึกถึงดวงใส ๆ นี้ จึงเหมาะสม กับทุกจริต ทุกเพศ ทุกวัย ทุก ๆ บุคคล ๕. เว้นจากสถานที่ที่เป็นโทษต่อการปฏิบัติ เช่น ใกล้ถนน มีรถยนต์ มีผู้คนขวักไขว่ ใกล้ตลาด ใกล้สถานที่ เริงรมย์ ใกล้ชุมชน เป็นแหล่งชุมโจร เป็นที่ไม่มีกัลยาณมิตร ผู้มีกัลยาณ ธรรม ๗ ประการ ดังได้กล่าวมาแล้ว ฯลฯ 5. อยู่ในสถานที่ที่สะดวกสบายในการปฏิบัติ สงด ๖.๑ มีหนทางไปมาสะดวก ไม่ใกล้ไม่ไกลชุมชนนัก ๖.๒ ไม่มีเสียงอึกทึก กลางวันไม่จอแจด้วยผู้คน กลางคืนเงียบ ๖.๓ ไม่มีสัตว์ร้าย และสัตว์ที่นำความรำคาญมาให้ เช่น แมลงวัน ยุง เหลือบ งู เสือ ตะขาบ ฯลฯ ๖.๔ เป็นที่บริบูรณ์ด้วยปัจจัย ๔ ทั้งอาหาร เครื่องนุ่งห่ม ที่พัก อาศัย และยา ๖.๕ เป็นที่ที่มีพระภิกษุ หรือพหูสูต ผู้แตกฉานในธรรม จากยอดดอย