พุทธประวัติพระสัมมาสัมพุทธเจ้าองค์ปัจจุบันช่วงปัจฉิมกาล : หน้า 169/209

บทที่ 7 พุทธประวัติพระสัมมาสัมพุทธเจ้าองค์ปัจจุบันช่วงปัจฉิมกาล ความนํา ในบทที่ 6 ได้แสดงถึงการตรัสรู้ของพระพุทธองค์ ที่จะต้องใช้ความตั้งใจมั่นในการบำเพ็ญเพียรอย่าง มาก แม้จะยอมแลกด้วยชีวิตก็ยอม เพื่อให้ได้ตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ซึ่งการบำเพ็ญเพียรของ พระพุทธองค์ก็เริ่มตั้งแต่ที่ได้ตั้งใจมั่นอธิษฐานในการทำความเพียร แต่ในระหว่างทำความเพียรนั้น ก็ได้มี พญามารและกองทัพมารมาขัดขวางพระองค์ เพื่อไม่ให้พระองค์บำเพ็ญเพียรต่อไป แต่ด้วยบารมีที่ได้สั่งสม มาตลอด 20 อสงไขยกับแสนมหากัป ก็ทำให้เหล่ามารได้ถอยทัพกลับไปยังที่อยู่ของตน ในที่สุด พระพุทธองค์ก็ได้ตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าสมดังใจปรารถนา และเมื่อตรัสรู้แล้ว ก็ไม่ได้อยู่นิ่งเฉย ทรงทำหน้าที่เป็นครูของโลกได้อย่างสมบูรณ์ครบถ้วนทั้ง 3 อย่าง คือ การบำเพ็ญ ประโยชน์ในฐานะเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ที่เรียกว่า พุทธัตถจริยา การบำเพ็ญประโยชน์แก่พระญาติ เรียกว่า ญาตัตถจริยา และการบำเพ็ญประโยชน์แก่ชาวโลก เรียกว่า โลกัตถจริยา ตลอด 44 พรรษาของ พระองค์ได้ทรงทำเช่นนี้มาตลอดต่อเนื่องโดยไม่เห็นแก่ความเหน็ดเหนื่อย ความยากลำบาก แม้ในพรรษาสุดท้าย พระชนมายุจะชราลงมากแล้ว พระวรกายก็เกิดความเจ็บป่วยอย่างแรงกล้า แต่ด้วยความอดทนอดกลั้นต่อ ความเจ็บป่วยที่เกิดขึ้น พระองค์ก็ยังคงจาริกไปยังสถานที่ต่างๆ เพื่อโปรดสรรพสัตว์ในช่วงสุดท้ายของ พระชนมชีพ ในบทที่ 6 จึงเป็นช่วงที่สอง หรือที่เรียกว่า มัชฌิมกาล เป็นระยะเวลาช่วงกลางของพุทธประวัติ ในชาติสุดท้าย ส่วนในบทที่ 7 นี้เป็นช่วงที่สาม หรือที่เรียกว่า ปัจฉิมกาล เป็นช่วงเวลาสุดท้ายแห่งการเผยแผ่ พระธรรมคำสั่งสอนเพื่อความดับทุกข์ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระวรกายอันประกอบด้วยลักษณะมหา บุรุษของพระองค์ที่ได้ใช้ในการทำหน้าที่สั่งสอนสรรพสัตว์ให้หลุดพ้นกำลังดับขันธ์ลง แต่กายธรรมอันใส พิสุทธิ์กำลังดำเนินกลับสู่ดินแดนอันเกษม คือ พระนิพพาน ดินแดนบรมสุขอันเป็นนิรันดร์ ในบทเรียนนี้จะได้แสดงถึงการเผยแผ่พระธรรมคำสั่งสอนในพรรษาสุดท้าย โดยเริ่มตั้งแต่ช่วง เวลาหลังจากที่พระพุทธองค์ทรงปลงอายุสังขารแล้ว จนกระทั่งถึงเสด็จดับขันธปรินิพพาน เป็นลำดับไป 7.1 เส้นทางพุทธดำเนินก่อนปรินิพพาน หลังจากที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงทำนิมิตโอภาสถึง 16 ครั้ง เพื่อเปิดโอกาสให้พระอานนท์ได้ทูล อาราธนาให้ดำรงพระชนม์มายุสืบต่อไป แต่พระอานนท์ก็ไม่สามารถจะเข้าใจ ไม่ทราบว่าพระพุทธองค์ทรง หมายถึงอะไร เพราะในขณะนั้นท่านได้ถูกมารดลใจไว้ พระพุทธองค์จึงให้พระอานนท์ไปเจริญฌานสมาบัติ เมื่อ พระอานนท์ออกไปแล้ว มารก็เข้ามาทูลให้พระองค์เสด็จปรินิพพาน พระองค์ก็ทรงรับ แล้วทรงกำหนด พระทัยว่าจักปรินิพพานในอีก 3 เดือนข้างหน้า เมื่อทรงกำหนดว่าจะปรินิพพานแล้ว แผ่นดินก็ได้เกิดอาการ ไหวขึ้น 158 DOU ศาสตร์แห่งการเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า