ลักษณะมหาบุรุษ: คุณสมบัติพระสัมมาสัมพุทธเจ้า : หน้า 90/209

58. เส้นพระโลมาที่พระโขนงงอกขึ้นแล้วล้มราบไปโดยลำดับ 59. พระโขนงนั้นใหญ่ 60. พระโขนงนั้นยาวสุดหางพระเนตร 61. ผิวพระมังสะละเอียดทั่วทั้งพระวรกาย 62. พระสรีระกายรุ่งเรืองไปด้วยสิริ 63. พระสรีรกายมิได้มัวหมอง ผ่องใสอยู่เป็นนิจ 64. พระสรีรกายสดชื่นดุจดวงดอกปทุมชาติ 65. พระสรีรสัมผัสอ่อนนุ่มสนิท มิได้กระด้างทั่วทั้งพระกาย 66. กลิ่นพระกายหอมฟุ้งดุจกลิ่นสุคนธ์กฤษณา 67. พระโลมามีเส้นเสมอกันทั้งสิ้น 68. พระโลมามีเส้นละเอียดทั่วทั้งพระกาย 69. ลมอัสสาสะปัสสาสะลมหายพระทัยเข้าออกก็เดินละเอียด 70. พระโอษฐ์มีสัณฐานอันงามดุจแย้ม 71. กลิ่นพระโอษฐ์หอมดุจกลิ่นอุบล 72. พระเกสานําเป็นแสง 73. กลิ่นพระเกสาหอมฟุ้งขจรตลบ 74. พระเกสาหอมดุจกลิ่นโกมลบุปผชาติ 75. พระเกสามีสัณฐานเส้นกลมสลวยทุกเส้น 76. พระเกสาดำสนิททุกเส้น 77. พระเกสากอปรด้วยเส้นอันละเอียด 78. เส้นพระเกสามิได้ยุ่งเหยิง 79. เส้นพระเกสาเวียนเป็นทักขิณาวัฏทุกๆ เส้น 80. วิจิตรไปด้วยระเบียบพระเกตุมาลา คือ จอมกระหม่อม กล่าวคือถ่องแถวแห่งพระรัศมีอัน โชตนาการขึ้น ณ เบื้องบนพระอุตมังคสิโรตม์ คือ กะโหลกศีรษะ หมายความว่า มีรัศมีเปล่ง อยู่เหนือพระเศียรของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทั้งหมดนี้คือ ลักษณะมหาบุรุษทั้ง 32 ประการและอนุพยัญชนะ 80 ประการ ที่เป็นลักษณะเสริม กับลักษณะ 32 ประการ ซึ่งทำให้พระสัมมาสัมพุทธเจ้ามีความพิเศษจากบุคคลทั่วไปหลายอย่าง ทั้งนี้เพราะ เกิดจากการปรุงแต่งด้วยกุศลกรรมทำให้เป็นกายที่สมบูรณ์ที่สุด เป็นกายที่ใกล้เคียงกับกายธรรมภายในที่ เป็นกายแห่งการตรัสรู้ธรรม เป็นกายแห่งมหาบุรุษผู้เพียบพร้อมทั้งสิ้นอย่างแท้จริง ลักษณะมหาบุรุษ คือ ลักษณะที่สุดยอดกว่าลักษณะทั้งปวง เป็นกายที่ดีที่สุด เป็นกายของผู้รู้ เป็น กายของผู้ที่จะมาตรัสรู้ธรรมเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า เป็นลักษณะของการเริ่มต้นความรู้แจ้งในธรรมทั้งปวง เป็นร่างกายที่น่าชื่นชม เป็นกายที่มีเรี่ยวแรงมาก ซึ่งกว่าที่พระองค์จะได้ลักษณะอย่างนี้ ต้องสั่งสมบุญ บทที่ 3 คุณสมบัติ และคุณธรรมที่ทำให้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า DOU 79