นิบาตและนิรนารในภาษาไทย : หน้า 325/354

ดงสํานักงานวัฒนธรรม ๒๖ ปี (๒๕๓๙-๒๕๖๔) ๓๐๑ นิรนาร เป็น นิรนาร - การนำออก, นิรนาร เป็น นิรนาร - ไม่มีมุษ, นิรนาร เป็น นิรนาร - ไม่มีมุษ เป็นต้น ยกเว้นคำว่า นิรนาร - นิรนาร (ธรรมชาติเบื้องกัน) นี้ ยังคงแปลร่วมกับคตว่าปิด หรือ กั้น เท่านั้น ฯ นิบาต นิบาตนี้ ใช้สำหรับลงในระหว่างนามศัพท์บ้าง กิริยาบ้าง บอกอารมณะ กาล ที่ ปริญญา อุปไมย ปฏิวัติ ความได้ยินสื่อ ความบริสุทธิ์ ความร่มเย็น ความเมตตา เป็นต้น นิบาต แปลว่า ตกลง คือตกลงในระหว่างนามศัพท์บ้าง กิริยศัพท์บ้าง เช่น อนิจกา วาด สงฆา สิริ ฯ อนุจจด เป็นต้น นิบาตหาได้ตกลงในระหว่างนามศัพท์ทุกตัวไม่ บางตัวลงท้ายศัพท์มี บางตัวมต้นประโยคก็ ที่ลงต้นประโยค เช่น อดี, ปี, ว, เออ, อีบ เป็นต้น ฯ ในนิบาตมีทั้งหมด ๙ หมวด รวม ๑๒ ตัว ดังนี้ ๑. นิบาลบอกอาทะ เรียกชื่อสัมพันธ์ว่า “อาทน” มี ๑๐ ตัว คือ ยูเญม เป็นคำสำหรับร้องเรียกให้คนที่มีสถานภาพสูงกว่าตัวเองที่ผู้พูดจะกล่าว “ไม่มีคำแปลในภาษาไทยของเราให้ตรงกันได้ และคำเช่นนี้ ก็ไม่ใครมีในภาษา ของเรา เห็นมีอยู่แต่คำว่าพระมหา หรือ “รวมพิพงษ์” หรือ “ขอเดชะ” ซึ่งเป็น คำพูดเพื่อจะให้พระเจ้าแผ่นดิน ตั้งพระราชดำริ้ฟังคำที่จะพดคำต่อไป คำว่า “ยูเญม” มือบอกความดังกล่าวนั้น แต่จะตรงกันแทก็ไม่ได้ เพราะคำว่า “รวมพิพงษ์” หรือ “ขอเดชะ” ให้กล่าวกับพระมาวารที่รับนั้น ไม่เนียน ทูลเจ้าคาย หรือกราบเรียนทบไปซึ่งไม่ได้ คำว่า “ขอเดชะ” บ่าวใช้พูดกับนายได้ เช่น