การวิเคราะห์ภาวะสนะและธรรมนิยมในบทที่เกี่ยวข้อง : หน้า 41/195

การวิเคราะห์ บางบท มีรูปเป็นภาวะสนะ แต่ถ้าใช้หมายถึงข้อปฏิบัติ ธรรม หรือสถานะบางหนึ่ง มิใช่เป็นภาวะอากรตามปกติ เช่นนี้ แม้ จะมีคำดูต่างกับภาวะข้างหลัง ก็ไม่ใช่ภาวะสนะ เช่น พระพรหมจริย จริต [ นนทคุณเตร. /๑๑๑ ] ถ้าพูดความว่า พระพรหมจริย เป็นต้น ปฏิบัติหรือธรรมที่พึงปฏิบัติอย่างหนึ่ง ก็เป็นอุฏฐานมิมนีใน จรติ. แท้จริง ข้อว่า มีรูปเป็นภาวะสนะ แต่อโยมหมายถึงธรรมปฏิบัติ อย่างหนึ่งนั้น อาจเป็นได้. ทีมใช้คำว่า ธรรม เข้าสมาด้วยก็มี เช่น ภิกษาจริย มุทธ สุจริต จิตทู [ สุทธิ.โทน. ๖/๓ ] "พึงประชากดี ซึ่งธรรมคือความเที่ยงไปเพื่อภาคา ให้สุจริต" อื่นว่า พระพรหมจริย นั้น ถ้าพูดความว่าเป็นภาวะอากร ก็เป็นภาวะอากรใน จรติ. เพราะเหตุนี้ ผู้ศึกษาพึงเข้าใจโดยว่า บทภรมสนใน อรรถะซ้ำกับภาวะข้างหลังนั้น ต้องชำราทั้งเป็นภาวะสนะ ที่ใช้ เป็นภาวะอากรปกติ นอกจากนี้ มีใช้ภาวะสนะ. และบางบท เมื่อเพิ่งเข้าแล้ว อาจใช้เป็นภาวะสนะก็ได้ หรืออย่างอื่นก็ได้ เช่นนี้ ควรทำความรู้เข้าใจ เพื่อจะได้เลือกใช้ให้เหมาะ และจำไม่ได้นวด เอาผิดผู้อื่น. การวิเคราะห์ที่ใช้ในอรรถะซ้ำกับภาวะข้างหลังนั้น มีใช้บอกมรม ชาตโดยมาก แต่ที่ใช้กับสัมมาทรรุก็มีบ้าง เช่น ปฏาชุนาคาริย กฎวา ที่แสดงแล้ว ส่วนภาวะสนสนในกนี ใช้กับบรมราชูบ้าง