ความหมายและการใช้คำในภาษาบาลี : หน้า 70/195

ประโยค - อภิธานาว่า สัมพันธ์ เล่ม ๖ หน้า ๑ 67 ปญาณากร เปลิสส ถามว่า ส่งไปด้วยจุดหมายอย่างไร ? ตอบว่า ด้วยจุดหมายเพื่อถวายแด่พระราชา เพราะฉะนั้น โดยความก็คือ ส่งไปเพื่อถวายแด่พระราชา ในที่ทุกแห่ง ถ้าคิดเติมความบริสุทธิ์ที่จุดหมายได้จะเป็นอย่างไร จึงกล่าวว่า เพื่อให้ มิเช่นนั้น ไม่แปลว่าเพื่อพิงทราบ อ.เทียบ คำต่อไปนี้ :- อานนทมุตโท โอตถโน ชีวิต สตฺถู ปริจฺจะฤๅวา ปรวโต อุทฺถา [ เทวทูต. ๑/๑๓๒ ] สตฺถู เป็นที่หมายความแห่งการสละชีวิต โดยความก็คือ สละชีวิตเพื่อประโยชน์แก่พระ ศาสดา เทียบได้กับพวกว่า ปุพพเปลส มุตฺถู ชีวิต ปรวฺฒิชิวา. [ เรื่องเดียวกัน ] จึงแปลว่า ‘พระอานนเกสรสละ ชีวิตของตน เพื่อพระศาสดา ได้ยืนข้างหน้า’ เทียบคำในภาษาไทย เช่น สละชีพเพื่อชาติ โดยความก็คือ สละชีพเพื่อประโยชน์แก่ชาติ สตฺถู ใน อุ นี้ ถ้าแปลว่า 'แก่'-พระศาสดาจะกลายเป็นผู้รับ ชีวิตท่านของเขา ปุตตลูป ม ชีวิต เทก [ กาเลิกนิยา อุปปคฺค ๑/๔๙ ] ปุตตสฺสุ เป็นผู้รับชีวิตของตน มิใช่เป็นผู้หมาย จึงแปลว่า ‘ขอพระองค์จงทรงประทานชีวิตแก่บุตรของข้าพระองค์’ ติ กิฬ สุพฺพุทธา เอกวา โกติยวา สตถู จ สุขพุทธะนํ เอกวา โอกิยวา สตถุ จ สุตฺถุ จ [ กิฏวณา อติฑฺเญา ลวิททติ อสติสทธน. ๕/๕๕ ] สุขพุทธะนํ เป็นคำมจ โดยอ้อม คือเป็นที่มีแห่ง โคตม ส่วน สตถู และ [ สุทฺถะ ] ภูฏูญํ เป็นที่มุ่งหมายแห่งการจัดแจง