ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค- อธิบายความสัมพันธ์ เล่ม ๓ หน้า ๑๓๓
อธิบาย: [๑] ข้าวกิริยาว่า มีว่าเป็นนั่น คือ กิริยานในพากย์
[กริยาอายุกฤดและกริยากิริยาที่ใช้ในพากย์] และกิริยากรง
[กริยากิริยาที่ไม่ใช้ในพากย์] อันประกอบด้วย ภู ธาตุ ฯ ธาตุ ฯ
และ อส ฯ ธาตุ ข้อว่าเป็นนามนามแต่ใช้ดูคุณนามนั้น คือ นามนาม
ที่ใช้ในฐานะเป็นคุณนามดังกล่าวแล้ว คุณนามที่ใช้คำพูดคุณนาม
ตามธรรมก็ดี คุณนามที่ใช้คำพากย์นามก็ดี อันเข้ากับกิริยา
ดังกล่าวแล้ว เรียกชื่อว่า วิภัตติ
องค์ ในประกอบคำคัดจากบทวิภัตติประกอบด้วย ปฐมะ
วิภัตติ ส่วนในประกอบคำมาจาก และ ภาวะกวด ประกอบด้วย
ติวิมิตติ พิงทรายู ดำต่อไปนี้ :-
[ใช้ศัพท์คุณนาม ] พหลสูต โคตี. (ในแบบ) ย่อมเป็น
ผู้มีสุดยอด. พหลสูต วิภัตติ ตนในวิภัตติ แม้ อู ต่อไป ก็ถึง
ทราบการเข้าสพันธ์อย่างนี้.
สีสมปุณณา เจ นามา ภิญญ สภาวสุต โคลสูต ปิย
โหนตุ [ยกมาแสดงแล้วป]
อุทิตย์น วิภุตพุธ อารทวุรียน. [จุลภาคสมาณกาล.
๑/๖๖] พึ่งเป็นผู้ไม่เกี่ยวครัวน ปรารภความเพียร
[ใช้คำศัพท์นามมา ] ชาตยา ชุติโย โคตี. (ในแบบ)
ย่อมเป็นกษัตริย์โดยธรรม: ราชา ว่า โหนตุ พุทโธ อา. [ เทวดตฺ
๑/๑๓๐ ] จงเป็นพระราชาหรือพระพุทธเจ้าดีตาม.