การอธิบายความสัมพันธ์ในกรรม : หน้า 68/195

ประโยค - อธิบายความสัมพันธ์ เล่ม ๑ หน้า ๖๕ ทำหรือเป็นที่ทำกรรมนี้ ๆ ห่างออกไป ในฐานะเพียงเป็นผู้รับ รองกรรมโดยตรงนั้น เช่น สมุหสู เป็นผู้กู้ให้หรือเป็นที่ให้ใน ฐานเป็นผู้รับทาน เพราะฉะนั้น ในอรรถนี้กล่าวว่า ใช้ในอรรถ เป็นกรรมโดยอ้อม หรือ ในอรรถ "แก่" ก็ได้ [๒] ใน อุ. ที่ไม่มีกรรมโดยตรงพึงทราบว่า ท่านละไว้ใน ฐานที่เข้าใจได้เอง เช่น สต ุฏุ อาโรชฺช, ละ ต ปวดตุี ในฐาน ที่เข้าใจได้เอง บทรับพูดธรรมดาแห่งชาติ เช่น วฏ ทรุ ใชบท ทุติยาวิตติ เป็น อกติกรรม. ถ้ารับพูดบอกเล่า ใชบท คุตฺติวิวิทัติ ในอรรถนี้. อึ่ง บทรับพูดแห่งชาติ เช่น วฏ นั้น ในบางแห่ง ใชบท คุตฺติวิวิทติฏีมิ่ง ฑ. รูญฺโ ถุปฺปิ, คาถา ะเมว ทวดา, [อสตินา. ๒/๖/๔] รตร์สกลา ๕ บทเท่านั้น แก่พระราชา. เป็นที่ส่งไปหรือเป็นที่มุ่งหมาย ๒. เป็นที่ส่งไป (เพื่อ) อง รฺ ญฺ โณ ปุณฺณการี เปสฺส. อธิบาย: [๑] บท อุฏฺฐานวิริยติที่ใช้ในอรรถเป็นที่ส่งไปนี้ โดยตรงเข้ากับฐานที่เป็นไปในความส่งไป อุ: รฺ ญฺ โณ ปุณฺณการี เปสฺส (ในแบบ) ส่งบรรณาการไป เพื่อพระราชา. รฺ ญฺ โณ เป็นที่ส่งไปจึงเป็นสมฺปทานใน เปสฺส. ราช สตฺถุ สตฺถ, เปลสฺส. สตุกา ต สตุกา รฺ ญฺ โณ สตฺถน ปณิธิ.[สิริมาน. ๕/๗๓] พระราชาทรงส่งสันไปเพื่อ พระศาสนา, พระศาสดาทรงดับข่าวสารนั้นแล้ว ทรงส่งสันไป