การอธิบายความสัมพันธ์และนิททราณ : หน้า 96/195

ประโยค - อธิบายความสัมพันธ์ เล่ม ๑ หน้า 93 นิท تراน ๕. เป็นจำนวนที่รวมกันอยู่ ซึ่งจะต้องถอดออก [แห่ง] เรียกชื่อว่า นิททราณ อู มานุสถาน มฤติโม สุรโธ อธิบาย: [๖] นิททราณ หมายถึงบฏ ฉั่ววิวัฒิต ที่เป็นจำนวนที่รวมกันอยู่ ซึ่งมีบทอื่นถอดออกจากจำนวนรวมนัน กล่าว คือ ที่แคลงว่ารวมก่อน แล้วจึงกล่าวถอดออกทีละหนึ่ง หรือ เฉพาะสิ่งที่ต้องการ ในการกล่าวรวม นิยมใช้บทประกอบด้วย ฉิววิวัฒิต หรือ สัตว์วิวัฒิต เรียกชื่ออย่างเดียวกัน นิททราณ เพราะเป็นบทเพ็ตที่ถูกถอด คือจะต้องถอดออกกล่าวอีก ส่วนบทที่กล่าวออกน ไม่กำหนดว่าต้องประกอบด้วยวิกิตอะไร; ต้องการความด้วยวิกิตติใจ ก็ประกอบด้วยวิกิตติณั้น; นิททราณที่ประกอบด้วย ฉิววิวัฒิต อู. มานุสถาน มฤติโโมสูตรโม (ในแบบ) แห่งมนุษย์ ท. กษัตริย์ เป็นผู้กล้าหล่ำที่สุด.' มานุสถาน เป็นมนุษย์ธรรมดาไปทุกภาระณะ ไม่จำกัดว่าจะเป็นอัครยี่หรือลงพอมหันต์หรืออรณะใด ๆ ก็มา ขอตีโย เป็นบทถอดออกกล่าวเฉพาะคำรต์ โดยบนี้ มานุสสถาน จึงเป็นนิททราณ ในเวลาสัมพันธ์ต้องบอกเข้าด้วย เช่น มานุสถาน นิททราณใน ขติตโย ฯ นิททราณนิยมหะสะกัตตนใน โฬโต, มื่อ อู้. อื่น ก็ พิงราบได้ดันนี้ [๒] ในการกล่าวถอดนั้น ถอนไว้รวมไว้ถอดกล่าวทีละ