ข้อความต้นฉบับในหน้า
ประโยค - อภิธานความสัมพันธุ์ เล่ม ๑ หน้า 182
'ด้วยตนเป็นดังเป็นมิตร คือเป็นผู้มีเวร' อมิตฤกษ์ตน และ เวรีนา
วิภิคิกตาใน ทุตตว. วิฒว. ศัพท อุปมาโวโลค เข้ากับ อมิตฤกษ์เทน
อมิตฤกษ์ตน วิวรรณ ใน เวรีนา วิวรรณ. ทุตตว วิวาสนของ อตุตนา.
[๒] ข้อที่จะรู้ว่าข้าจำเป็นหรือกิริยานั้น ต้องสังเกตความ
เพราะบางแห่งก็ชัด บางแห่งก็ไม่ชัด เช่น อ. ที่เข้ากริยาในแบบ
ถ้าดูก็วิธีเรียง กันเอา ชมฒวา เข้ากับ ปฏิรูปา แต่ข้อความ
เอาเข้ากับ นุตติ เหมาะกว่า เพราะประสงค์ความว่า ข้อที่จะไม่มี
นั่น มีใช่ไม่มีเลย ต้องเว้นตนจะสาม คือ นอกจากตนทั้งสาม
แล้ว เป็นไม่มี ประสงค์ความแน่ นุตติ เพื่อมให้ปฏิเสธเลย เช่นนี้
ชมฒวา จิเป็นกริยาวิสาสใน นุตติ. แม้อื่นก็พึงถึงความ
เช่นเดียวกันว่า ท่านประสงค์ให้เข้ากับนามหรือกริยาบทไหน.
สรุปความ: วิศาส หรือ กิริยาวิศาส เป็นเครื่องทำนามหรือ
กิริยให้ปลดจากปกติ เข้ากับนามบ้าง กิริยาบ้าง.
เหตุ
อ. ถ้ามีสัตตจากกิริยาลง เรียกชื่อว่า เหตุ ฯ อ.
สีทิ ฐิตวา ภัย อุปุปจิต. ในที่นี้ ทิฐวา เป็นกริยาของ
ปุกโโล อุปุปจิต เป็นกิริยาของ ภัย.
อธิบาย: [๑] คำว่า กัตตา หมายถึงผู้ว่า คือเจ้าของกิริยา
ที่กล่าวถึง. คำว่า กิริยาลง หมายถึงกิริยาคุมพากย์เป็นพื้น อัน