ภาวศัพท์และภาวสัมพันธิ : หน้า 91/195

प्रโยค - อธิบายความสัมพันธ์ เล่ม - หน้า 88 ภาวศัพท์โดยตรง หรือในภาวศัพท์ที่ใช้ปัจจัยแทน ดัง อ. ข้อ ก. และ ข. ท่านเรียกชื่อว่า ภาวสัมพันธิ ส่วนที่เนื่องด้วยเป็นเจ้าของในภาว- สัมพันธ์ ดัง ข้อ ค. แม่ข้อ ค. ก็พิสูจน์โมเมนในข้อ ค. ท่าน เรียกชื่อว่า ก็รียสัมพันธิ เช่น ปริดิฐวา จ ตกิณิมเหตุตูตา [กิลวิเวทสุ] ... [อธิบัมม์. หน้า ๑๕๖ โซซนา หน้า ๑๔๗] การกำจัดก็เสลแห่งปริติ โดยความที่ปริติเป็นเหตุบรรลุมรรคผลและนิพพานนั้น. ปริดิฐวา ก็รียสัมพันธ์ใน ก็ิลวิเวทสุ และภาวสัมพันธิ ใน-เหตุตูตา. แต่ในที่นี้ เรียกรวมกันชื่อเดียวว่า ภาวสัมพันธิ โดยเพิ่มอาติศัพท์ต่อกับภาว แปลว่าเนื่องด้วยภาวะเป็นนั้น นับว่า เป็นชื่อของก็รียอาณาการเป็นต้น. คำว่า เป็นต้น นั้นบ่งความว่า นอกจากก็อาณาการ [ภาวสาระ] แล้วยังมีอีก เพราะฉะนั้นจึงทราบโดยสิ้นเชิงว่า บท ณัฐฐิติวิติลติ ที่เนื่องด้วยเป็นเจ้าของก็ศัพท์ทั้ง ๔ประเภทตามที่กล่าวมาแล้วนั้นแปล เรียกว่า ภาวสัมพันธิ. [๒] บท ณัฐฐิติวิติลติ ที่เนื่องเป็นเจ้าของก็ศัพท์สาระอันอีกจากภาวสาระ ไม่เรียกชื่อว่า ภาวสัมพันธิ เพราะสาระอันใช้เป็นชื่อของวัตถุ, สถานที่อันมิได้แสดงก็อาการ โดยตรงจูภาวสาระเช่น รวมถิ่น ภนเต เตรสสุ วนุสราน. [ปรทิวารี-เรวดกูฎ. ๔/๕๖] ท่านเจ้าข้า ที่เป็นอยู่ของพระพระนาระนตรษย์