การหยุดนิ่งและการฝึกฝนจิตใจ : หน้า 66/340

เมื่อเข้าใจความจริงอย่างนี้ ผู้ที่มีจิตใจ มีความสุขใจเข้าใจ ก็จะคลายความผูกพัน คลายความยึดมั่นในคน สัตว์ สิ่งของ หรือในรูป เสียง กลิ่น รส สัมผัส ธรรมรมณ์ ที่เห็นด้วยตา ได้ยินด้วยหู ได้กลิ่นด้วยจมูก ได้ลิ้มรสด้วยลิ้น สัมผัสด้วยกาย หรือคิดด้วยใจ เหล่านั้น ให้คลายลง พอคลายไปไม่ผูกพัน ใจก็จะหยุดนิ่งตรงนี้ จะคลายก็คือ ต้องเห็นทุกข์เห็นโทษจริงๆ แล้วเกิดความเบื่อหน่ายอย่างสุดดี พอเมื่อหน่ายก็คลาย นิพพิตา วิราคะ วิโมตติ หลุดพ้น วิสุทธิ ใจบริสุทธิ์ สันติ นิ่ง หยุดในหยุดอย่างเดียว นิพพาน ก็ไปสู่อนนิพพานได้ มีขึ้นมีตอนอย่างนี้ เพราะนั่นหยุด จึงเป็นตัวสำเร็จ เป็นภารกิจที่สำคัญที่เราจะต้องฝึกฝนกัน เหตุที่คนเราไม่ฝึกกิจ แต่ที่เราไม่ฝึกฝนการหยุดนิ่ง เพราะเราไม่เห็นทุกข์โทษของชีวิตกับสิ่งที่เราไปผูกพันหมุน ไม่เห็นเพราะไม่ได้ศึกษา หรือศึกษาแล้วไม่ได้ำนำใคร่ครวญพิจารณาด้วยโยนิยมสมณกิจการ คือ พิจารณาอย่างจริงจัง เหมือนนักวิทยาศาสตร์มนค้นคว้าเพื่อให้แจ่มแจ้ง เพื่อให้เข้าใจ พอแจ้งแจ้งแล้ว เราก็จะเบื่อหน่ายอย่างสุดดี เราขาดตรงนี้กัน เพราะแต่ไปทำหากิน กับสนุกสนาม เพลิดเพลินในสิ่งที่ทำให้เพลิดเพลิน ที่ได้เห็น ได้ยิน ดมกลิ่น ลิ้มรส สัมผัส อะไรต่างๆ เหล่านี้ จนหมดเวลาของชีวิต เพราะเราไม่ได้ไปพิจารณาไปศึกษอยางแท้จริง เราขาดตรงนี้กัน แต่ถ้าเราได้พิจารณาแล้วจะเกิดอาการเหมือนกัน คือ เมื่อหน่ายในสิ่งที่ไม่เป็นสาระ ถ้าไม่พิจารณาก็ไม่เบื่อหน่าย หรือ