ข้อความต้นฉบับในหน้า
ฟังธรรม ถึงกับทรงเปล่งอุทานว่า “คืนนี้เราควรจะเข้าไปหาสมณะ หรือพราหมณ์ผู้ใดดีหนอ ที่จะทำให้จิตใจ
ของเราเลื่อมใสได้”
เมื่อสิ้นพระสุรเสียงราชอำมาตย์ผู้หนึ่งซึ่งเป็นศิษย์ของครูบูรณกัสสป จึงกราบทูลถึงคุณสมบัติของ
อาจารย์ของตนว่า
“ท่านปูรณกัสสปเป็นเจ้าหมู่เจ้าคณะ เป็นอาจารย์ที่มีชื่อเสียงมีเกียรติยศ เป็นเจ้าลัทธิ มหาชน
ยกย่องว่าดี เป็นคนเก่าแก่บวชมานาน มีอาวุโส ข้าพระองค์เห็นด้วยเกล้าฯ ว่า เมื่อพระองค์เสด็จไปหาท่าน
ปูรณกัสสปแล้ว พระองค์จะทรงรู้สึกเลื่อมใสศรัทธา”
เมื่อได้ฟังราชอำมาตย์ผู้นั้นกราบทูลจบลงแล้ว พระเจ้าอชาตศัตรูก็ทรงประทับนิ่งเฉยอยู่ เพื่อ
เปิดโอกาสให้ราชอำมาตย์อื่นๆ กราบทูลบ้าง ราชอำมาตย์อื่นๆ อีก 5 คน ต่างก็ทยอยกราบทูลพระเจ้า
อชาตศัตรูให้เสด็จไปหาเจ้าลัทธิที่ตนเลื่อมใสศรัทธา โดยเรียงลำดับจาก ครูมักขลิโคสาล ครูอชิตเกสกัมพล
ครูปกุทธกัจจายนะ ครูนิครนถนาฏบุตร และครูสัญชัยเวลัฏฐบุตร
การกล่าวยกย่องเทิดทูนอาจารย์ของราชอำมาตย์แต่ละคน ล้วนมีจุดมุ่งหมายเพื่อชักจูงโน้มน้าว
เจ้าเหนือหัวไปสู่สำนักอาจารย์ของตน อันจะเป็นเหตุให้ตนได้รับความไว้วางพระทัยยิ่งขึ้น ซึ่งหากเป็นเช่นนั้น
แล้ว ลาภสักการะจากพระราชาก็ย่อมจะเกิดขึ้นแก่ตนอย่างแน่นอน แต่อำมาตย์เหล่านั้นต่างหารู้ไม่ว่า พระ
เจ้าอชาตศัตรูทรงรู้สึกผิดหวังในตัวเจ้าลัทธิทั้ง 6 มาก่อนแล้ว แต่ด้วยพระราชจริยาวัตรแห่งพระราชา จึง
มิได้ตรัสประการใดให้สะเทือนใจแก่ทุกฝ่าย ได้แต่ทรงปรายพระเนตรไปทางหมอชีวกโกมารภัจจ์
แม้หมอชีวกโกมารภัจจ์จะรู้ซึ้งถึงพระทัยของเจ้าเหนือหัวดีว่า ทรงปรารถนาจะเสด็จไปเข้าเฝ้าพระ
สัมมาสัมพุทธเจ้า แต่เขากลับมิได้เอื้อนเอ่ยวาจาใดๆ ทั้งสิ้น ด้วยตั้งใจจะให้พระราชาทรงแสดงเจตนารมณ์
ของพระองค์ออกมาโดยตรง เพื่อตนจะได้กล่าวสรรเสริญพระคุณของพระผู้มีพระภาคเจ้าโดยสะดวก และ
ยังต้องการจะดูเหล่าราชอำมาตย์ผู้เป็นศิษย์ของเจ้าลัทธิทั้ง 6 แสดงการชิงไหวชิงพริบ ชักจูงพระราชา
ให้เลื่อมใสอาจารย์ของพวกตนอีกด้วย ดังนั้น เมื่อบรรยากาศหน้าพระที่นั่งเงียบสงบลง แทนที่หมอชีวก
โกมารภัจจ์จะฉวยโอกาสกราบทูลทันที กลับสงวนท่าที่นิ่งเฉยอยู่
ในที่สุด พระเจ้าอชาตศัตรูจึงทรงตัดสินพระทัยตรัสถามอย่างมีนัยว่า “ชีวกผู้สหาย ทำไมเธอจึง
นิ่งเสียเล่า”
พระกระแสรับสั่งนี้เอง ทำให้หมอชีวกโกมารภัจจ์เข้าใจได้ทันทีว่า พระเจ้าอชาตศัตรูทรงมีพระ
ประสงค์แน่วแน่ที่จะเสด็จไปเฝ้าพระสัมมาสัมพุทธเจ้า โดยใช้ตนเป็นผู้นำทาง เหตุที่ไม่อาจเสด็จไปด้วย
ครูปูรณกัสสป คือ หนึ่งในครูทั้ง 6 หรือที่มักเรียกว่า ติตถกร ซึ่งเป็นเจ้าลัทธิอันเป็นมิจฉาทิฏฐิ ได้แก่ 1. ปูรณกัสสป
2. ครูมักขลิโคสาล 3. ครูอชิตเกสกัมพล 4. ครูปกุทธกัจจายนะ 5. ครูนิครนถนาฏบุตร 6. ครูสัญชัยเวลัฏฐบุตร
บทที่ 3 พระสั ม ม า สั ม พุ ท ธ เจ้า เสด็จ ประทับ ณ ส ว น อั ม พ วัน DOU 25