แนวทางการปฏิบัติตนของพระภิกษุ : หน้า 85/209

ระวังกิริยาในขณะที่เคลื่อนไหวตลอดเวลา มีอิริยาบถเสงี่ยมงาม มีสายตาทอดลงต่ำ ไม่เหลียวซ้ายแลขวา หรือแสดงอาการหลุกหลิกลุกลี้ลุกลน มีความปรารถนาน้อย มีความหนักแน่น อดทน จะกล่าววาจาใดก็ เปี่ยมไปด้วยความสำรวม และเมตตาธรรม เหล่านี้คือตัวอย่างของอาจาระที่ดี อีกคำหนึ่งก็คือ “โคจร” ซึ่งหมายถึง บุคคลหรือสถานที่ซึ่งพระภิกษุควรไปมาหาสู่ หรือสิ่งที่ พระภิกษุควรเข้าไปเกี่ยวข้อง พระภิกษุที่ตั้งอยู่ในโคจรย่อมไปมาหาสู่เฉพาะที่ที่ควรไปเท่านั้น เช่น สถานที่ หรือบุคคลที่อำนวยประโยชน์ต่อการศึกษาค้นคว้าหรือการประพฤติพรหมจรรย์ของพระภิกษุโดยตรง โคจรแบ่งออกเป็น 3 ลักษณะ ได้แก่ ได้แก่ (1) โคจรที่ควรเข้าไปอาศัย (2) โคจรที่ควรรักษา (3) โคจรที่ควรใส่ใจ (1) โคจรที่ควรเข้าไปอาศัย หมายถึง กัลยาณมิตรที่พร้อมบริบูรณ์ด้วยกถาวัตถุ 10 ประการ 1. อัปปิจฉกถา คือ ถ้อยคำที่ชักนำให้มีความปรารถนาน้อย ไม่มักมาก ไม่อยากเด่นอยากดัง 2. สันตุฏฐกถา คือ ถ้อยคำที่ชักนำให้มีความสันโดษ ไม่ชอบฟุ้งเฟ้อ 3. ปวิเวกกถา คือ ถ้อยคำที่ชักนำให้มีความสงัดกายใจ 4. อสังสัคคกถา คือ ถ้อยคำที่ชักนำให้ไม่คลุกคลีด้วยหมู่ 5. วิริยารัมภกถา คือ ถ้อยคำที่ชักนำให้มุ่งมั่นทำความเพียร 6. สีลกถา คือ ถ้อยคำที่ชักนำให้ตั้งอยู่ในศีล 7. สมาธิกถา คือ ถ้อยคำที่ชักนำให้ทำจิตมั่น 8. ปัญญากถา คือ ถ้อยคำที่ชักนำให้เกิดปัญญา 9. วิมุตติกถา คือ ถ้อยคำที่ชักนำให้ทำใจให้พ้นจากกิเลส และความทุกข์ 10. วิมุตติญาณทัสสนกถา คือถ้อยคำที่ชักนำให้สนใจและเข้าใจเรื่องความรู้ความเห็นในภาวะ ที่หลุดพ้นจากกิเลสและความทุกข์ บุคคลที่บริบูรณ์พร้อมด้วยกถาวัตถุ 10 ประการนี้ ถือว่าเป็นโคจร เป็นผู้ที่พระภิกษุควรเข้า ไปหา เข้าไปอาศัย เพื่อซักถามปัญหาข้อสงสัยต่างๆ (2) โคจรที่ควรรักษา หมายถึง มรรยาทหรืออาจาระที่ดีงามของพระภิกษุ เช่น การเดินอย่าง - พระวิสุทธิมัคคี เผดจ เล่ม 1 หน้า 52 74 DOU ชี วิ ต ส ม ณ ะ