เจโตปริยญาณและการระลึกชาติในพระพุทธศาสนา SB 304 ชีวิตสมณะ หน้า 135
หน้าที่ 135 / 209

สรุปเนื้อหา

การพัฒนาจิตให้บริสุทธิ์และสมาธิเป็นสิ่งสำคัญในพระพุทธศาสนา ด้วยการบริหารจิตให้เป็นหนึ่ง ทำให้สามารถระลึกถึงชาติในอดีตและเข้าใจใจของผู้อื่นได้อย่างชัดเจน โดยการฝึกฝนและพัฒนาจิตใจอย่างต่อเนื่องตามคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า จะทำให้มีความสามารถในการเข้าถึงญาณและความรู้อดีตที่เป็นประโยชน์ต่อการเจริญในศาสนา การศึกษานี้ยังช่วยส่งเสริมให้เกิดความบริสุทธิ์ในจิตใจและการทำงานด้วยความมุ่งมั่น ตลอดจนการชี้แนะแนวทางการใช้ชีวิตอย่างมีคุณค่า และมีสติในการทำงาน

หัวข้อประเด็น

-เจโตปริยญาณ
-การเจริญภาวนา
-การระลึกชาติ
-สมาธิและจิตบริสุทธิ์
-ผลสัมฤทธิ์ทางจิตใจ

ข้อความต้นฉบับในหน้า

เป็นสมาธิ บริสุทธิ์ ผ่องแผ้ว ไม่มีกิเลส ปราศจากอุปกิเลส นุ่มนวล ควรแก่การงาน ตั้งมั่นไม่หวั่นไหวอย่างนี้ ย่อมโน้มน้อมจิตไปเพื่อ “เจโตปริยญาณ” เธอย่อมกำหนด รู้ใจของสัตว์อื่น ของบุคคลอื่นด้วยใจ (ดังกล่าวแล้ว) มหาบพิตร นี้แหละ สามัญญผลที่เห็นประจักษ์ ทั้งดียิ่งกว่า ทั้งประณีตกว่าสามัญญผลที่เห็น ประจักษ์ข้อก่อนๆ” ญาณกำหนดรู้ใจผู้อื่นนี้ มีศัพท์ทางศาสนาว่า “เจโตปริยญาณ” เป็นผลอันเนื่องมาจากการทำจิต ให้บริสุทธิ์ยิ่งขึ้น 8.7 สามัญญผลลำดับที่ 6 เมื่อผู้เจริญภาวนา สามารถประคองจิตให้เป็นสมาธิแน่วแน่ต่อไปอีก จิตย่อมบริสุทธิ์ขึ้น ผ่องแผ้ว สุกสว่างขึ้นอีก ย่อมปราศจากกิเลสและอุปกิเลส จึงยิ่งทวีประสิทธิภาพในการงานยิ่งขึ้นอีก ยังผลให้บรรลุ ญาณที่ทำให้ระลึกชาติแต่หนหลังได้ว่า ชาติไหนเป็นอะไร เกิดที่ไหน มีสภาพความเป็นอยู่อย่างไร เป็นต้น ดังที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้ตรัสกับพระเจ้าอชาตศัตรูว่า “ภิกษุนั้น เมื่อจิตเป็นสมาธิ บริสุทธิ์ ผ่องแผ้ว ไม่มีกิเลส ปราศจากอุปกิเลส นุ่มนวล ควรแก่การงาน ตั้งมั่น ไม่หวั่นไหวอย่างนี้ ย่อมโน้มน้อมจิตไปเพื่อ “ปุพเพนิวาสานุสสติญาณ” เธอย่อมระลึกชาติก่อนได้เป็นอันมาก คือระลึกได้ ชาติหนึ่งบ้าง สองชาติบ้าง สามชาติบ้าง สี่ชาติบ้าง ห้าชาติบ้าง สิบชาติบ้าง ยี่สิบชาติบ้าง สามสิบชาติบ้าง สี่สิบชาติบ้าง ห้าสิบชาติบ้าง ร้อยชาติบ้าง พันชาติบ้าง แสนชาติบ้าง ตลอดหลายสังวัฏฏกัปบ้าง (สังวัฏฏกัป คือระยะ กาลเมื่อจักรวาลอยู่ในระหว่างพินาศ) ตลอดหลายวิวัฏฏกัปบ้าง (วิวัฏฏกัป คือ ระยะกาลเมื่อจักรวาลอยู่ในระหว่างตั้งขึ้นใหม่) ว่าในภพโน้นเรามีชื่ออย่างนั้น มีโคตรอย่างนั้น มีผิวพรรณอย่างนั้น มีอาหารอย่างนั้น แล้วเสวยสุขเสวยทุกข์ อย่างนั้น มีกำหนดอายุเพียงเท่านั้น ครั้นจุติจากภพนั้นแล้ว ได้ไปเกิดในภพโน้น แม้ในภพนั้น เราก็ได้มีชื่ออย่างนั้น มีโคตรอย่างนั้น มีผิวพรรณอย่างนั้น มีอาหารอย่างนั้น เสวยสุขเสวยทุกข์อย่างนั้นๆ มีกำหนดอายุเพียงเท่านั้น ครั้นจุติจากภพนั้นแล้วได้มาเกิดในภพนี้ เธอย่อมระลึกถึงชาติก่อนได้เป็นอันมาก พร้อมทั้งอาการ พร้อมทั้งอุเทศ (การยกขึ้นชี้แจง) ด้วยประการฉะนี้ *สามัญญผลสูตร ที. ส. 9/135/105 124 DOU ชี วิ ต ส ม ณ ะ
แสดงความคิดเห็นเป็นคนแรก
Login เพื่อแสดงความคิดเห็น

หนังสือที่เกี่ยวข้อง

Load More