สรรเสริญพระพุทธคุณ : หน้า 37/209

พระองค์เอง ก็เพราะพระองค์ทรงรู้สึกถึงความผิดใหญ่หลวงที่พระองค์ได้ทรงกระทำอนันตริยกรรมจึงต้องการ อาศัยตนผู้เป็นอุปัฏฐากของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นผู้นำไป 3.2 หมอชีวกสรรเสริญพระพุทธคุณ เมื่อพระเจ้าอชาตศัตรูทรงมีรับสั่งถามเฉพาะตนเช่นนั้น หมอชีวกโกมารภัจจ์ จึงได้โอกาสกราบทูลว่า ขณะนี้พระสัมมาสัมพุทธเจ้า เสด็จประทับ ณ สวนอัมพวัน พร้อมด้วยภิกษุสงฆ์หมู่ใหญ่ประมาณ 1,250 รูป ครั้นเห็นจอมกษัตริย์ทรงรับฟังด้วยความสนพระทัย หมอชีวกจึงกล่าวสรรเสริญพระพุทธคุณให้เป็นที่ ปรากฏพร้อมบริบูรณ์ ทั้งพระปัญญาธิคุณ พระบริสุทธิคุณ และพระกรุณาธิคุณ ด้วยน้ำเสียงดังกังวานว่า 1. พระสัมมาสัมพุทธเจ้า ทรงเป็นพระอรหันต์ คือเป็นผู้บริสุทธิ์หมดจดจากกิเลสอาสวะทั้งปวง แล้ว เป็นผู้ควรแนะนำสั่งสอนผู้อื่น ควรได้รับการเคารพบูชาอย่างยิ่ง 2. ทรงเป็นสัมมาสัมพุทโธ คือ เป็นผู้ถึงพร้อมด้วยสติปัญญาอย่างยิ่ง สามารถตรัสรู้ธรรมด้วย พระองค์เอง 3. ทรงเป็นผู้ถึงพร้อมด้วยวิชชาและจรณะ ถึงพร้อมด้วยวิชชา คือ มีความรู้แจ่มแจ้งในสรรพ สิ่งต่าง ๆ ทั้งในอดีต ปัจจุบัน และในอนาคต ทั้งที่เป็นโลกียภูมิและโลกุตตรภูมิ ทรงเป็นผู้งามพร้อมด้วย จรณะ คือ ความประพฤติอันประเสริฐยิ่ง หาผู้ใดเสมอมิได้ 4. ทรงเป็นสุคโต คือ ผู้เสด็จไปดีแล้ว ไม่ว่าจะทรงย่างก้าวไปที่ใด ก็มีแต่นำความผาสุกและ ความร่มเย็นไปถึงที่นั่น ยิ่งกว่านั้นพระองค์ยังทรงสามารถนำหมู่สัตว์ไปสู่หนทางพระนิพพาน ซึ่งสมบูรณ์ ด้วยความสุขโดยส่วนเดียว ไม่มีความทุกข์เจือเลย 5. ทรงเป็นโลกวิทู คือ ทรงรู้แจ้งโลก ทรงรู้แจ้งสภาวะอันเป็นคติธรรมดาของโลก ทรงเห็น ความทุกข์ในวัฏสงสารอย่างที่ไม่เคยมีผู้ใดรู้เห็นมาก่อน ทรงหยั่งรู้อัธยาศัยแห่งสัตว์โลกทั้งปวง ซึ่งเป็นไป ตามอำนาจแห่งคติธรรมดาโดยถ่องแท้ เป็นเหตุให้ทรงดำเนินพระองค์เป็นอิสระ พ้นจากอำนาจครอบงำ แห่งคติธรรมดานั้น และทรงเป็นที่พึ่งที่แท้จริงของสัตว์ทั้งหลาย ผู้ยังจมอยู่ในกระแสโลก 6. ทรงเป็นปุริสทัมมสารถ คือ ทรงสามารถฝึกคนที่ควรฝึก โดยไม่มีผู้อื่นยิ่งกว่า ทรงเป็นนัก ฝึกคนชั้นเยี่ยม ด้วยเหตุที่ทรงรู้วาระจิตชาวโลก จึงทรงสามารถให้การฝึกที่เหมาะสมกับจริตอัธยาศัยของ ชาวโลกเหล่านั้น 7. ทรงเป็นศาสดาของเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย เพราะเหตุที่ทรงถึงพร้อมด้วยคุณสมบัติอัน ยอดเยี่ยม ในการแนะนำพร่ำสอน นำพาเทวดาและมนุษย์ทั้งหลายให้ข้ามพ้นภัยในวัฏสงสาร ไปสู่แดนเกษม คือ อมตมหานิพพาน ทั้งมนุษย์และเทวดาจึงยอมรับและเคารพสักการะพระองค์อย่างสูงสุด 26 DOU ชี วิ ต ส ม ณ ะ