วัตถุประสงค์และอานิสงส์ของการเจริญภาวนา : หน้า 201/226

บทที่ 11 วัตถุประสงค์และอานิสงส์ของการเจริญภาวนา พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่า “ผู้ฉลาดควรพยายามเอาร่างกายที่มีความตาย มีความแก่อยู่เป็นนิตย์ และมีความเดือดร้อนด้วยกิเลสเป็นต้น แลกกับพระนิพพานที่มีแต่สันติ ไม่มีความตาย ไม่มีความแก่ และ ไม่มีความเดือดร้อนด้วยกิเลส เหมือนหนึ่งพ่อค้าที่แลกสินค้า ฉะนั้น” การปฏิบัติให้ถึงพระนิพพานนั้น ต้องปฏิบัติตามหลักมัชฌิมาปฏิปทา (ทางสายกลาง) อันเป็น ทางเอกสายเดียวที่จะทำให้หลุดพ้นจากกิเลสไปสู่พระนิพพาน ซึ่งการปฏิบัติจะได้ผลหรือไม่นั้น ก็ขึ้นอยู่กับ ว่าปฏิบัติได้ถูกวิธีหรือไม่ ถ้าผิดวิธี แม้ปรารถนาผลก็ไม่อาจได้รับผลนั้น ดังที่พระพุทธองค์ทรงอุปมาไว้ใน ภูมิชสูตร ว่า 1. ต้องการน้ำมัน ไพล่ไปคั้นจากทราย 2. ต้องการน้ำนมโค ไพล่ไปรีดจากเขาแม่โคลูกอ่อน 3. ต้องการเนยข้น ไพล่ไปเคี่ยวจากน้ำ 4. ต้องการไฟ ไพล่ไปเอาไม้สดมาสีกัน ผู้เปรียบดังชนทั้ง 4 พวกนี้ ย่อมไม่ได้รับผลแห่งการปฏิบัติ แต่อีก 4 พวก คือ 1. ต้องการน้ำมัน ก็คั้นจากเมล็ดงา 2. ต้องการน้ำนมโค ก็รีดจากนมแม่โคลูกอ่อน 3. ต้องการเนยข้น ก็เคี่ยวจากนมส้ม 4. ต้องการไฟ ก็เอาไม้แห้งสีกัน ชนเหล่านี้ย่อมได้รับผลจากการปฏิบัติ แม้ไม่หวังก็ต้องได้ เพราะปฏิบัติถูกจุด และถูกวิธี 11.1 วัตถุประสงค์ของการเจริญภาวนา วัตถุประสงค์ของการเจริญภาวนาที่สอดคล้องสัมพันธ์กับเป้าหมายชีวิต ดังที่ได้กล่าวไว้ในบทที่ 1 มี 3 ประการ คือ 1 1. เพื่อให้ได้สุขในปัจจุบัน 2. เพื่อให้ได้สุขในสัมปรายภพ 3. เพื่อให้ได้สุขอย่างยิ่ง คือ พระนิพพาน ภูมิชสูตร, มัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์, มก. เล่ม 23 ข้อ 410-418 หน้า 103-108. 190 DOU บ ท ที่ 11 วั ต ถุ ประสงค์ และ อานิสงส์ การเจริญภาวนา