ข้อความต้นฉบับในหน้า
หมั่นสั่งสมภาวนามยปัญญา ปัญญาอันเกิดจากการเจริญสมาธิภาวนามามาก จะทำให้มีปัญญาเฉลียวฉลาด
มีปฏิภาณไหวพริบ มีความคิดเฉียบแหลม สามารถศึกษาวิชาความรู้ในศาสตร์ต่างๆ ได้อย่างแตกฉาน
สมบัติทั้ง 3 ประการนี้จะติดตามไปส่งผลให้กับตัวเรา ไม่ว่าจะเกิดอีกกี่ภพกี่ชาติก็ตาม เราจะเป็น
ผู้เพียบพร้อมสมบูรณ์ในทุกสิ่งทุกประการ การที่จะสั่งสมบุญใหม่เพิ่มขึ้น ก็กระทำได้โดยสะดวกง่ายดาย ไม่มี
ความยากลำบากในการสร้างบุญ
12.5 ทาน ศีล ภาวนา คือการสร้างบารมี
ทาน ศีล ภาวนา เมื่อทำแล้วย่อมได้อานิสงส์ คือ ผลอันดีงามแก่เหล่าชนทั้งหลายดังกล่าวมาแล้ว
แม้พระโพธิสัตว์ผู้ปรารถนาที่จะเป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าในอนาคตเบื้องหน้าก็มีอัธยาศัยรักในการบำเพ็ญทาน
รักษาศีล และเจริญภาวนาทุกภพทุกชาติ สิ่งที่ท่านเหล่านั้นทำแล้ว จะสั่งสมเกิดเป็นบุญ และบุญที่สั่งสม
มากขึ้นๆ ย่อมนำไปสู่วิถีทางที่เข้าถึงความเป็นเลิศ คือ บารมี
12.5.1 ทานเป็นก้าวแรกของการสร้างบารมี
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเมื่อครั้งเสวยพระชาติเป็นสุเมธดาบส ได้สั่งสมบารมีของตนจนกระทั่งได้รับ
พุทธพยากรณ์จากพระทีปังกรพุทธเจ้าว่าในอีก 4 อสงไขย แสนมหากัป จะต้องตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
เช่นเดียวกันอย่างแน่นอน
คำพยากรณ์ของพระสัมมาสัมพุทธเจ้านั้นเป็นสิ่งที่ประเสริฐเลิศที่สุด เป็นอมตวาจา ไม่มีทาง
เปลี่ยนแปลงเป็นอื่นไปได้เลย ดุจดังก้อนดินที่บุคคลโยนขึ้นไปในอากาศ ย่อมตกลงที่ภาคพื้นแผ่นดินแน่นอน
เมื่อพระทีปังกรพุทธเจ้าเสด็จจากไปแล้ว สุเมธดาบสจึงเริ่มพิจารณาว่า มีอะไรหนอที่จะเป็นเหตุ
ให้เป็นพระพุทธเจ้าได้ เมื่อพิจารณาอย่างดีแล้ว ได้ระลึกดูก็รู้ว่า “ทานบารมี เป็นบารมีแรกที่พระพุทธเจ้า
ทั้งหลายได้ประพฤติปฏิบัติกันมา เราควรสร้างทานบารมีนี้ก่อนบารมีอื่นๆ” ดังมีหลักฐานแสดงไว้ใน
ขุททกนิกาย อปทาน ว่า
สุเมธดาบสนั้น กระทำการตกลงอย่างนี้ว่า เราจักได้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้าแน่นอน เพื่อที่จะ
ใคร่ครวญถึงธรรมที่กระทำให้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า จึงคิดว่าธรรมอันกระทำให้เป็นพระพุทธเจ้าอยู่
ที่ไหนหนอ อยู่เบื้องบน หรือเบื้องล่าง หรืออยู่ในทิศใหญ่ และทิศน้อย เมื่อคิดค้นธรรมธาตุทั้งสิ้นไปโดยลำดับ
ก็ได้เห็นทานบารมี ข้อที่ 1 ที่พระโพธิสัตว์แต่เก่าก่อนทั้งหลาย ถือปฏิบัติเป็นประจำ จึงกล่าวสอนตนอย่างนี้ว่า
มรดกธรรมของหลวงพ่อวัดปากน้ำ (พระมงคลเทพมุนี),
(กรุงเทพมหานคร : บริษัท อมรินทร์พริ้นติ้ง แอนด์ พับลิชชิ่ง จำกัด, 2539), หน้า 609.
2
อรรถกถาขุททกนิกาย ชาดก เรนิทาน, มก. เล่ม 55 หน้า 26.
อรรถกถาขุททกนิกาย อปทาน สุเมธกถา, มก. เล่ม 70 หน้า 48.
212 DOU บ ท ที่ 12 ท า น ศีล ภาวนา คื อ บ ท ส รุ ป ข อ ง วิถี ชี วิ ต