ความหมายและประเภทของตัถสิก : หน้า 130/278

อรุณ วิทยากิจเวชการ ศักดิ์ ในคู่มือเมนูนี้จะให้ความหมายของ "ตัถสิก" ไว้ว่า หมายถึง "ปัจจัยผู้นั่ง" ที่เป็นประโยชน์เกี่ยวกุลแก่นิ้วความย่อ สำหรับใช้เทคนิคคำพูดให้สั้นลง ความแตกต่างระหว่างตัถสิก และสมาธิ ตัถสิกและสมาธิ เมื่อว่าโดยลักษณะและมีลักษณะเหมือนกัน คือ ใช้ชื่อศัพท์ตัวแทน ทั้งคู่ แต่อารมณ์ความแตกต่างกันนั้น กล่าวคือ สมาธิ สำหรับบ่อน หลาย ๆ บทบังคับเข้าไปกัน โว้ร้อนวิตริตของศัณฑ์ที่บ่วง ไม่ลง บ่วง เพื่อป้องกันความรุ้งของวิธีติดและสมาธิ ซึ่งไม่จำเป็นในระหว่างศัณฑ์ทั้ง ๒ เสี้ยว และบางครั้งบ่วงศัณฑ์ทามกลางเสียง โดยอาลัยศัณฑ์ในนและศัณฑ์หลังเป็นหลัก วิธีนี้เรียกว่า "มุสาวรสโลปสมาส" แปลว่า "สมาธิสติที่ทำกลาง" เช่น "อุษาสุ ยุคโต ริโก" ย่อเข้า สมาธิเป็น "อุสุรโค" โดยม "ยุวุต" เสีย ก็แปลว่า"รถเทียมด้วยม้า" เป็นดังนี้ ดังนั้น จงสรูปได้ว่า สมาธิสนใจบริคติของศัณฑ์หน้าอย่างหนึ่ง ไม่งอยอย่างหนึ่ง และสมาธิทามกลางอย่างหนึ่ง ส่วน ตัถสิก ถาม ๒ ศัณฑ์หรือมากกว่านั้น ซึ่งมีเนื้อความสามารถนได้ อย่างชัดเจนแล้วก็จะต้องสมาธิลงทั่งเดียว แล้วจงป้อนจึงเท่า แต่ก็ได้ความเข้าใจ เช่น "ธมมะ-นิยมูดู" แปลว่า ประกอบในธรรม ลง "นิยุต" เสีย ลง "นิฏก ปัจจัย" พนไหว่ที่ "ธมม" เป็น "ธมมิโก" แปลว่า "ประกอบในธรรม" การแบ่งประเภทของตัถสิก การแบ่งประเภทของตัถสิกนั้น ทำจำนวนออกเป็น ๒ ประเภทใหญ่ คือ โดยอย่าแบ่งเป็น ๓ ประเภท และ โดยพิสิษฐานแบ่งออกเป็น ๑๓ (ถ้านับรวมทั้งอุปมตัถสิก และนิจตัถสิก จึงรวมเป็น ๑๔ ประเภท) ดังนี้ ก) ตัถสิกโดยย่อแบ่งเป็น ๓ อย่าง คือ สามัญตัถสิก ๓ ภาวตัถสิก ๑ อพยญตัถสิก ๑ เกณฑ์ที่แบ่งตัถสิกออกเป็น ๓ นี้ นายเฉพาะที่ได้กล่าวไปโดย