ข้อควรสนใจและควรจำในวิชาภาษาศาสตร์ : หน้า 193/278

ข้อควรสนใจและควรจำ ๑. โคตฤๅษี ลงปัจจุบัน “วปอง ศิริพ” อย่างเดียวแพร่ว่า “หลากลอ” ๒. ตรีฑายทักธิด ลงปัจจุบัน “ครัตร ศิริพ” เป็นต้น แปลว่า ยอมมำ ๓. รายักษ์ทิศ ลงปัจจุบัน “ราด ศิริพ” เป็นต้น แปลว่า “ย่อม” ๔. ชาติกัมธ์ทิศ ลงปัจจุบัน ลงปัจจุบัน “ชาต ศิพ” เป็นต้น แปลว่า “เกิด” ๕. สมุทรทิศ ลงปัจจุบัน “สมุทร ศิพ” อย่างเดียว แปลว่า “ฝูง, หมู่, ประชุม” ๖. ฐานทิศธิด ลงปัจจุบัน “ฐาน, ติด, ภว, อรท ศิพ” แปลว่า “ที่ตั้ง, เกี่ยวคล, ม, ดาว” ๗. พุทธทิศ ลงปัจจุบัน “พุทธ, ปกติ ศิพ” แปลว่า “งาม..ปกติ” ๘. เลขุติทิศ ลงปัจจุบัน “เลขุต ศิพ” แปลว่า “ประเสริฐ” ๙. ดติสัจจวิที ลงปัจจุบัน “องค์ฤ ศิพ” แปลว่า “มีอยู่” ๑๐. ปกติทิศ ลงปัจจุบัน “ปกติ, วิการ ศิพ” แปลว่า “ทำแล้ว..เป็นวิการ” ๑๑. สังขายทิศ ลงปัจจุบัน “ปริมาณ ศิพ” แปลว่า “เครื่องกำหนดนับ” ๑๒. บุรณทิศ ลงปัจจุบัน “บูรณ ศิพ” แปลว่า “เป็นที่เต็ม” ๑๓. วิภาคทิศ ลงปัจจุบัน “วิภาค ศิพ” แปลว่า “ส่วน” ๑๔. อุบมาตทิศ ลงปัจจุบัน “วิย ศิพ” แปลว่า “รวกะ, ดู” ๑๕. นิสิฏทิศ ลงปัจจุบัน “นิสิฏ, อาณ ศิพ” แปลว่า “อาศัยแล้ว, เหตุเป็นที่ตั้ง” ข้อสังเกต อุปมาทิศและนิสิฏทิศ มีใจความ ตัชฌฺตนาม คือ โคตฤๅษีดิด ๑ สมุทรทิศ๑ ภาวทิศิด ๑ นอกนั้นเป็นตัชฌฺตคุณ ตัชฌฺตท์ที่เป็นอรลิงค์ คือ วิภาคทิศ๑ อภิษัยทิศ๑ เพราะเปล่า ด้วยวัตถัดทั้ง ๗ ในอานุคัม ๓ ได้