การแปลงอักษรและสระในภาษาไทย : หน้า 241/278

กรมอาชีวศึกษา สำนักงานอาชีวศึกษา ๒๐๙ (๒๕๕๙-๒๕๖๓) ๒.๔ อุณหภูมิเป็นว่านี้ เช่น พฤ+อา (พฤา+อา) เป็น พฤาวาฑ๎ ๒.๕ โอทีเป็นว่านี้ เช่น ออก+ออสุข เป็น ออกออสุข การแปลงสะระหลังนั้น มีวิธีการดังนี้ ๒.๖ ถ้ามีสระอยู่ข้างหน้า แปลงเอ ซึ่งเป็นระยะดัง (ย่อมตั้งอยู่น่าข้างหน้า เอ คำท่) เป็น ริ แล้วสระข้างหน้าได้เต็ม เช่น ยา+เอ เป็น ย레이, ดา+เอา เป็น ดาร๋ว ๓. อากโม (อาคมสะสมธี) มี ๒ คือ ลง โอ อาคม ๑ ลง อ อาคม ๑ มีวิธีการดังนี้ ๓.๑ ถ้าสระ โอ อยู่หน้า พยัญชนะอยู๋หลัง แล้ว โอ เสร็จ แล้วลง อ ตามได้ง่าย เช่น โอ+สี่วา เป็น สี่วา, เอลอ+อรรโม เป็น เอลอรมโม ๓.๒ ถ้าสระ อ อยู่หน้า พยัญชนะอยู๋หลัง แล้วแผลง โอ อาคม ได้บ้าง เช่น ปรสัทุสุ เป็น ปริสสุสุ, สรศ+สติ เป็น สรโสตสติ ๔. วิภาร (วิภาระสนธิ) มี ๒ คือ วิภารในเบื้องต้น ๑ วิภารในเบื้องปลาย ๑ มีวิธีการดังนี้ ๔.๑ วิภารในเบื้องต้น คือ เมื่อลงระเบื่องปลายแล้ว เอาสระเบื่องดคือ อ เป็นต้น มุติ+อาโร มี มูลอาโร, เา อู เป็น โอ เช่น สุ+อคฏู เป็น โสฤฏิ เป็นต้น ๔.๒ วิภารในเบื้องปลาย ก็มีวิธีเหมือนวิภารในเบื้องต้น เป็นแต่ละลบสะหน้า วิภารระหว่างนั้น เช่น มาลฎ+อิริดิ เป็น มาลฎริดิ นับ อ ที่ มาลฎ เสีย แล้วเอา อ ที่พึ่งหลังเป็น เอก, น+อุมิติ เป็น โนปติ ที่น แล้วเอา อ เป็น โอ, อุก+อิมชาติ เป็น อุกโกมชาติ ซึ่งเป็นอักขรพิทักษ์ที่ผ้าพื้น แล้วเอาอุ ที่พึ่งหลังเป็น โอ