ข้อความต้นฉบับในหน้า
กรมสำนักงานปลัดกระทรวง
๒๙ ปี ๒๕๒๓-๒๕๕๒
๒. ภาวัตกติิด
ภาวัตกติิดมีฉบับ ๖ ตัว คือ ตดด, ถมย, ตดน, ตา, ณ, กนู ใช้แทน “ภาว สัพพ” ซึ่งแปลว่า “ความเป็น” ไว้ประกอบกับคำที่เป็นนามนาม คุณนามนามกิดก็ กิริยกิด และก็ริยาอายขยาย เฉพาะ ตา ปัจจัย เมื่อเป็นบทกติิด เป็นอิทธิพล คืออย่างเดียว ปัจจัยนอกกายนี้ มี ตดด ปัจจัย เป็นต้น เป็นปุลงก์ ตั้งสังใน ภูมิใจคติสมอ มีคำแปลว่า “ความเป็นแห่ง...” ตัวอย่างเช่น
(๑) ตดด ปิัจฉา ลงในคำศัพท์ ๔ อย่าง คือ ในชื่อ ในชาติด ๑ ในทัพพะ ๑ ในกิรยา ๑ ในคุณ ๑ มีปริแปลวิเคราะห์และคำแปลดังนี้
อ. จุฑาสุข ภาควา จนทกูฏ ๑ (ในชื่อ)
คำแปล ความเป็นแห่งพระจันทร์ ชื่อ จันทตะ ๗
อ. มนุษสุต ภาว์ มนุษสุต ๗ ในชาติด
คำแปล ความเป็นแห่งมนุษย์ ชื่อ มนุษตตะ ๗
อ. ทานุกไณ ภาโว ทานุกไณ ๗ (ในทัพพะ)
คำแปล ความเป็นคนมีไม้เท้า ชื่อทักษิตตะ ๗
อ. ปาวสุข ภาโว ปาวกติ ๗ (ในกิรยา)
คำแปล ความเป็นแห่งคนหญิง ชื่อปาวกติตะ ๗
อ. นิสสุต ภาวโว นิสสุต ๗ (ในคุณ)
คำแปล ความเป็นแห่งของเสียง ชื่อ นิสสตตะ ๗
(๒) ยนีย ปัจจัย มีปริวิเคราะห์และคำแปล ดังนี้
อ. ปฐิตกุสสุ ภาโว ปฐิตกุจิ ๗
คำแปล ความเป็นแห่งบรรทิต ชื่อปันติจะ ๗
อ. กุลสุต สภา โกสสุต ๗
คำแปล ความเป็นแห่งคนคลา ชื่อโกสสละ ๗
อ. สมุสุต ภาโว สามกุฏ ๗
คำแปล ความเป็นแห่งสมณะ ชื่อสามญญะ ๗