ข้อความต้นฉบับในหน้า
วิริยาภิบาลกว่ายักษ์ สมุนไพรเน
๒๐๕
น ช่อ น เช่น สนุโนะ
ม ช่อ ป เช่น อนุมูโก
ม ช่อ ผ เช่น สนุโลโ
ม ช่อ พ เช่น อนโมโ
ม ช่อ ก เช่น สนุโ
ม ช่อ ม เช่น อมวา เป็นต้น
(ข) พยัญชนะวรรณยุกต์
๑. ย ล ส ๓ ตัวนี้ ช่อหน้าตัวเองได้ เช่น เสนโย, สุดโต, อนุโล
๒. ย ร ล ๑ ตัวนี้ ถ้าอยู่หลังพยัญชนะแต่ตัวอื่น ออกเสียงผสมกับพยัญชน้หน้า เช่น วาจู ภาโร, เกตุโล, อนุจติ
๓. ส เมื่อเป็นตัวสระกฎ มีเสียงเป็นยุฬะ คือ มีมวลกาลาในพินหน่อยหนึ่ง คล้าย s ในภาษาอังกฤษ เช่น ปริสุมา, เสนโย
๔. ท ถ้阿ยู่หน้าพยัญชนะอื่น ที่ทำให้สะกดท้ายออกเสียงมีเสียงมากขึ้น เช่น พรหม, ถ้าอยู่หลังพยัญชนะ ตัว คือ ณ น ม ย ลวก มีเสียงเข้าผสมกับพยัญชนะนั้น เช่น ปญฺโญ, อุณฺโฑ, หนาหนา, อมฺมิ, คฤหุตา, วุเฑต, อวานา, มุโฑ
คำกล่าวว่า พยัญชนะทั่วไป กัมมะตรามแสดงไว้โดยไมแปลกกัน แต่เมื่ออาแตดตามวิธีนี้บารมีจบแตงรับไว้นะ คือ พยัญชนวรรคทั้งหมดเป็น มูลพยัญชนะ ไม่มีมาวกาเลย คือ เมื่อใช้เป็นตัวสะกดแล้ว ออกเสียงผสมกับพยัญชนะตัวอื่นไม่ได้ คงเป็นได้แต่ตัวสะกดอย่างเดียว
พยัญชนะที่เป็นอักษรสระ
พยัญชนะที่เป็น อรัส ๗ ตัว คือ ร ส ล ว ส ฯ เป็น “อักษรสระ”
มีเสียงกังสระ คือ ที่มดรา ทั้งนี้ เพราะพยัญชนะเหล่านี้บางตัวรวมลงในระเดี
เดียวกันกับพยัญชนะขึ้นและออกเสียงพร้อมกันได้ เช่น เสนโย กรุาบปา เป็นต้น
บางตัวมีเป็นตัวสะกดออกเสียงได้หย่อนพอให้รู้ได้ว่าตัวสะกดเป็นคายุฑ มุโฑ เป็นต้น
จบสมญาจิราณ