มงคลที่ ๑: ประเภทรายของคนพาล : หน้า 43/433

มงคลที่ ๑ ประเภทรายของคนพาล คนพาลมี ๒ ประเภท ได้แก่ ๑. พาลภายนอก คือคนพาลทั่วไป ซึ่งไม่ว่าจะรายกว่าสิ่งใด เรายังมีทางหลีกเลี่ยงได้ แต่มาพาลอีกประเภทหนึ่งที่ร้ายยิ่งกว่า เพราะมักเกิดขึ้นโดยไม่ดูตัวและไม่มีทางหลีกเลี่ยงได้ คือพาลภายใน ๒. พาลภายใน คือ ตัวเองขณะคิคิดชั่ว พูดชั่ว ทำชั่ว เช่น งานบาง เที่ยวเเรก ไปยุ่งจะคนอื่นโดยใช่เหตุ บาง ชอบไปทำงานสายบ้าง คนอื่นเตือนดีๆ ก็โกรธบ้าง หลักเลี่ยงวังบ้าง พูดไม่ไพราะบ้าง ครั้งใดที่เราทำเช่นนี้ ครั้งนั้นเราเองนั่นแหละคือ ตัวพาล มีเชือพาลอยู่ภายใน ต้องรีบแก้ไข หลักปฏิบัติในชีวิตประจำวัน ๑. หมั่นหัดใจตนเองจากความชั่วเเม้เพียงเล็กน้อย ก่อนที่จะนับจะลูกลามต่อไป เช่น การนอนตื่นสาย ทิ้งขยะไม่เป็นทาง หรือปล่อยให้อยู่อาศัยครุ่งรังไม่ทำความสะอาด ๒. อยาตามกิเลสตัณความชั่ว ความผิดพลาดในอดีต ทั้งของตนเองและผู้อื่น ผ่านไปแล้วก็ให้ลืมไป ถือเป็นบทเรียนที่จะไม่ยอมทำซ้ำอีก แล้วตั้งใจทำความดีใหม่ให้เต็มที่ ๓. ตั้งใจให้ทาน รักษาศีล เจริญสมาธิภาวนาอย่างสม่ำเสมอ ๔. หลักเลี่ยงการอ่าน การฟัง การพูด เรื่องเกี่ยวกับคนพาล จะได้ไม่สะสมความคิดเห็นเกี่ยวกับพาลไว้ในใจ พยายามสะสมแต่ความคิดเห็นดีงามโดยการอ่าน การฟัง การพูด แต่สิ่งที่งาม เช่น อ่านหนังสือธรรมะ ฟังเทศน์ สนทนาธรรม พุทธลักษณะที่คุณความดี ฯลฯ ๕. ถ้าเป็นต้องอยู่ใกล้คนพาลอย่างไม่มีทางหลีกเลี่ยงได้ เช่น ทํา