การเห็นอริยสัจในพระพุทธศาสนา : หน้า 344/433

การเห็นอริยสัจจะข้อ ๑ จะต้องเห็นถึง ๓ รอบ รวม ๔ อริยสัจ เท่ากับ เห็นถึง ๑๒ ครั้ง เราเรียก รอบ ๓ อารม ๒ ของอริยสัจ การเห็นอริยสัจแปลกว่าการเห็นอย่างอื่น คือเมื่อเห็นแล้วจะสามารถทำได้ เช่น เห็นสมุทัย เหตุแห่งทุกข์ คือต้นหา ก็จะเห็นว่าต้นหาดควรละและก็ละต้นหาได้อย่างเป็นจริงจริง ถาจะเปรียบก็เหมือนการรู้เรื่องยา จะเป็นความรู้ที่บริสุทธิ์ ก็ต้องรู้อย่างนี้ คือ ว่า นี่เป็นยา ว่า ยานี้ควรกิน ว่า ยานี้เราได้กินแล้ว การเห็นอริยสัจนี้ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงสอนว่า เมื่อเห็นข้อใดข้อหนึ่ง ข้อที่เหลือก็จะเห็นหมด เช่น เมื่อเห็นทุกข์ก็จะเห็นสมุทัย นิรโ มรร ถ้าห็นสมุทัย ก็จะเห็นทุกข์ นิรุ มรร ด้วย จะเห็นพร้อมกันหมด เพราะไม่ใช่การเห็นด้วยตาหรือนึกคิดเห็นธรรมดา แต่เป็นการเห็นด้วยธรรมจักุ