ความกตัญญู : หน้า 251/433

๒๒๒ มงคลที่ ๒๕ ค ว า ม ก ตั ญ ญู ค อ อ ะ ไ ร ? ความกตัญญู คือความรู้คุณ หมายถึงความเป็นผู้มีใจกรุณา มีสติปัญญา ลุ่มลึก รู้ภูมิใจที่ผู้อื่นทำแล้วแก่ตน ผู้ได้ตามทำคุณแก่ตนแล้ว ไม่ว่าจะมากน้อยก็ย่อมตามอย่าง เช่น เลี้ยงดู ส่งเสริม ให้พัก ให้ทำงานต่างๆ ยอมรับถึงด้วยความชอบชื่นอยู่เสมอ ไม่มีอุปการะคุณนั่นเลย อีกนัยหนึ่ง ความกตัญญู หมายถึงความรู้คุณหรืออุปกรณ์ของบุญ ที่ตนทำไว้แล้ว รู้ว่าที่ตนเองพ้นจากภัยอันตรายทั้งหลาย ได้ดีมีอยู่ในปัจจุบัน ก็เพราะบุญทั้งหลายที่เคยทำไว้ในอดีตส่งผลให้ จึงไม่สมอุปการะคุณนั้นเลย และตั้งใจสร้างสมบุญใหม่ให้ยิ่งๆ ขึ้นไป รวมความแล้ว กตัญญูจึงหมายถึงการรู้จักบุญคุณ อะไรดีที่สุด สิ่งที่ควรรักษาความกตัญญู คือสิ่งที่มีคุณแก่เรา ซึ่งอาจแบ่งได้เป็น ๕ ประการ ได้แก่ ๑. กตัญญูต่อบุคคล คือใครก็มา ที่เคยมีพระคุณต่อเรา ไม่ว่าจะมากน้อยเพียงใด จะต้องกตัญญูคุณท่าน ติดตามระลึกถึงเสมอด้วยความซาบซึ้ง พยายามหาโอกาสตอบแทนคุณท่านให้ได้ โดยเฉพาะพระสัมมาสัมพุทธเจ้า พระสงฆ์ มิวมารดา ครุ อุปชฌาย์อาจารย์ พระมหากษัตรย์หรือผู้ปกครอง ที่ทรงศีลธรรม จงตามระลึกถึงพระคุณของท่านให้จงหนัก ให้ปฏิบัติต่อให้เป็นลูกที่ดีของพ่อแม่ เป็นศิษย์ที่ดีของครูอาจารย์ เป็นพลเมืองดีของประเทศชาติและเป็นพุทธมามกะสมชื่อ