การศึกษาและการปฏิบัติตามทางโลกและทางธรรม : หน้า 98/433

ผู้ที่ลลาดรู้ ก็ต้องศึกษาให้รู้ทั้งทางโลกและทางธรรม ผู้ที่ฉลาดทำ ก็ต้องทำให้เป็นให้ถูกต้อง ทั้งทางโลกและทางธรรม เช่นกัน ผู้ที่ฉลาดใช้ ก็ต้องมีวิจัยทางโลกและวิจัยทางธรรมคอยช่วยกำกับความรู้และความสามารถเอาไว้ วิ นัย ทาง โลก หมายถึง ระเบียบสำหรับควบคุมคนในสังคมแต่ละแห่ง เป็นข้อตกลงของคนในสังคมที่จะให้ทำ หรือไม่ให้บางสิ่งบางอย่าง ซึ่งบางครั้งเราก็เรียกชื่อแยกแยะออกไปหลายอย่าง เช่นกฎหมาย พระราชบัญญัติ พระราชกฤษฎีกา ข้อบังคับ ระเบียบ ธรรมเนียม ประเพณี คำสั่ง ประกาศ กฎเกณฑ์ ฯลฯ สิ่งเหล่านี้ร่วมเรียกว่าวีธีทางโลกทั้งสิ้น วิ นัย ทาง ธรรม เนื่องจากเราชาวพุทธมีธรรมคัลและบรรพิต ดังนั้นวิถีทางพระพุทธศาสนาจึงมี ๒ ประเภท คือ ๑. อนาคาริยวิถี วิถีสำหรับผู้ออกบวช ได้แก่ วิถีของพระภิกษุสามเณร ๒. อาริยวิถี วิถีสำหรับผู้ครองเรือน ได้แก่ วิถีของชาวพุทธชายหญิงทั่วไป อนาคตริยวิทย ดูหมายความสูงสุดของนักบวช คือความหมดกิเลส ผู้จะหมดกิเลสได้ ต้องมีปัญญายังยิ่ง ผู้จะมีปัญญายังยิ่งได้จะต้องมีสมาธิยิ่ง ผู้จะมี