ข้อความต้นฉบับในหน้า
๒๒๒ มงคลที่ ๒๕
2. ยถพลสันโดษ ยินดีสิ่งที่ควรรักษาภพ
3. ยถารางรูปสันโดษ ยินดีสิ่งที่ควรรักษานะ
ยินดีตามที่ได้ คือสิ่งใดส่งมา ก็พอใจอย่างนั้น ไม่เสียใจค้าได้ไม่เท่าที่ ต้องการ แต่เมื่อขว้างล่างเหตุให้ดีที่สุด และให้ดี ๆ ขึ้นไป เช่น เป็นข่าวการ ขยันทำงาน ตั้งใจน่าจะได้เลื่อนขั้น ๒ ขั้น แต่ถ้าเกิดได้เลื่อนแค่ขั้นเดียว ก็ไม่เสียใจ พอใจวาได้เลื่อนขึ้นมา ๑ ขั้น ก็ทำงานสร้างประโยชน์ได้มากกว่าเดิมแล้ว จากนั้นก็ยังทำงานในหนาที่ให้ดีง ๆ ขึ้นไป
ยินดีสิ่งที่ควรแก่สมรรถภาพ คือ我們มีความสามารถไม่เท่ากัน ทั้งกำลังกาย กำลังความคิด กำลังใจ ก็ดูรู้ว่ากำลังของตนเองมีแต่ไหน และแกล้วทะรือยอมรับเฉพาะของที่ควรแก่สมรรถภาพของตนเองเท่านั้น ไม่เป็นคนตระกาดตัวเองผิด คิดง่าย ๆ ตื้น ๆ ว่าเขาเป็นอะไร ตัวก็จะเป็นได้อย่างเขาทุกอย่าง เขาทำเอง “เห็นเขานั่งคานหมา เอามือประสานกัน” ความสามารถเป็นได้แค่รัฐมนตรีไปนั่นรุ่นไปเป็นนายกฯ
ยินดีสิ่งที่ควรแก่ฐานะ คือให้พิจารณาว่าเรามีจอะไร นักบวช ชาวบ้าน ผู้ใหญ่ ผู้หย่อค ครู นักเรียน นายพิน นายอร่อย นายสิบ อภิดิต เสมียน ฯลฯ แล้วก็แกล้วหา หรือยอมรับแต่ของที่ควรกับฐานะของตน ไม่เป็นคนใส่สูง เกิน ศักดิ์ เช่น เราเป็นผู้น้อยก็ไม่ควรใช้อาวุธของเครื่องใช้ที่หรูหรา ราคาแพง เกินหน้าเกินตาเพื่อนร่วมงานหรือผู้นำคับบัญชา เพราะอาจทำให้เกิดความหม่นไล่ จิจวิชยา และไม่เป็นผลดีต่อตัวเรา ไม่เป็นคนประดาทมล
สันโดษทุกประเภทจะต้องประกอบด้วยศีลธรรม คือของใดก็ตาม แม้เราจะได้มา แต่ถ้ายอดดีของนั้นแล้วจะทำให้เราผิดศีลธรรม เสียชื่อเสียง เสียเกียรติยศ เสียดคิ์ดี ก็ไม่ควรยินดีขี้ของสิ่งนั้น เช่น ของที่ปล้นฉ้อโกง เขามา ของที่เป็นสินจ้างในทางที่ผิด ไม่เป็นคนถูกเล่นความมั่วไม่ได้