คุณธรรมของลูกต่อพ่อแม่ : หน้า 119/433

๑๕๕ มงคลที่ ๑๑ ปรารถนาให้ลูกได้ดี มีความสุข เป็นเนื้อนาบุญของลูก เป็นผู้ลูกควรทำบุญต่อตัวท่าน ๔. เป็นอาทิคุณยคุณเป็นผู้ควรแก่การรับของคำนัน และการนมัสการของลูก คู ณ ธรรมของลูก เมื่อพ่อแม่มีพระคุณมากมายปานนี้ ลูกจึงควรมีคุณธรรมต่อท่าน คุณธรรมของลูกเริ่มที่จุใจคุณพ่อแม่ คือว่าท่านดีต่อเราอย่างไร สูงขึ้นไปอีก คือ ตอบแทนคุณท่าน ในทางพระพุทธศาสนา ได้รับรายคุณธรรมของลูกไว้อย่างสั้นๆ แต่เก็บความไว้ได้อย่างครบถ้วน คือคำว่า ถุณญญะ ถคุณเวที ทุคะและศักดิ์ศรีของความเป็นลูกรวมอยู่ใน ๒ คำนี้ ถุณญญะ หมายถึง เห็นคุณค่าท่าน คือเห็นด้วยใจ ด้วยปัญญาว่า ท่านเป็นผู้มีพระคุณต่อเราอย่างแท้จริง ไม่ใช่ลำตัวแต่บาปนกพระคุณพอแม่ปวด ๆ ไปเท่านั้น คุณของพ่อแม่ได้จากอุปการะ คือประโยชน์ที่ท่านทำแก่เรามีอะไรบ้างที่แตกต่างจากคนอื่น ตามธรรมดาของคนทั่วไป ไป เมือจะอุปการะใคร เขาต้องเห็นทางได้ เช่น เห็นหลักทรัพย์ หรือตุนสัชใจคอ ต่อเมื่อแน่ใจแล้วว่าผู้อุปการะของเขาจะไม่สูญเปล่า จึงลงมือช่วยเหลือ แต่พ่อแม่อุปการะเรานั้น เป็นการอุปการะโดยบริสุทธิ์ใจจริงๆ ไม่ได้มองถึงหลักประกันใดๆ เลย เราเองก็เกิดมา ตัวเปล่าไม่มีทรัพย์สมบัติเหม็ดเหมี่ยว ยิ่งมีอะไรเสียด้วยซ้ำว่าต่าวร่างกาย จะได้ครบถ้วนหรือไม่ ยิ่งนิยใจก็ยิ่งรู้ว่าไม่ใช่เอาแต่เดียว โดนมันจะเป็นอย่างไร จะเป็นคนอกตัญญูหรือไม่ ไม่รู้ทั้งนั้น หนังสือลายการรับปากคำเดี ยวระหว่างเรากับท่านก็ไม่มี แค่ๆ ที่ไม่มี ท่านทั้งสองก็ได้โทษตัวเข้า ช่วยเหลือเราถึงสุดชีวิต ที่ยากจนถึงก็รบยืมสินคนอื่นมาช่วย เรื่องเหล่านี้ต้อง