ความหมายของการกตัญญูต่อสัตว์และสิ่งของ : หน้า 252/433

มัความหมาย 2227 2. กตัญญูต่อสัตว์ คือสัตว์ที่มีคุณต่อเรา เช่น ช้าง ม้า วัว ควาย ที่ใช้งาน จะต้องใส่ด้วยความกรุณา ไม่เมินดิ้นจนเหลือเกิน อย่าใช้งานหนักจนเป็นการทรมาน ขณะเดียวกันก็ต้องเลี้ยงดูให้อาหารอย่าให้อดอยาก ได้กินได้ออนุญาตตามเวลา ตัวอย่างในเรื่องกตัญญูต่อสัตว์นี้มีอยู่ว่า ในสมียก่อนพุทธกาล วันหนึ่งพระเจ้าจักรพรรดิพระองค์เสด็จประพาสอุทยานและได้รับรมนับในอุทยานนั้น ขณะนั้นมึงเห่าตัวหนึ่งเลื่อยเข้าและกำลังจะฉกกัดพระองค์ เมื่อญัมีระตั้วหนึ่งเห็นเข้าแลวร้องขึ้น พระองค์จึงสะดุ้งตื่นและไล่ให้พันไป ทรงละลึกถึงคุณของกระแตว่าเป็นผู้ช่วยชีวิตพระองค์ไว้ จึงรับสั่งให้พระราชทานเหีงอกรกระแตในอุทยานนั้นทุกวัน และห้ามไม่ให้ใครทำอันตรายแกกระแตในอุทยานนั้น คงนั่งหลายจึงเรียกอุทยานนั้นว่า เววุุ่น- กล่นทุกข์นาวปลาน แปลว่า ป่าไผ่อันเป็นพระราชทานเหีงอกรแต ซึ่งต่อมาก็คือ เววุุ่นมหาวาหราว วัดแห่งแรกในพระพุทธศาสนานั้นเอง 3. กตัญญูต่อสิ่งของ คือของสิ่งใดที่มีคุณต่อเรา เช่นหนังสือธรรมะ หนังสือเรียนน สถานศึกษา วัด ต้นไม้ ป่าไม้ วัสดุอุปกรณ์ที่ใช้ในการหาเลี้ยงชีพ ฯลฯ จะต้องปฏิบัติอันสิ่งเหล่านี้ให้ดี ไม่ปลุจูดูคน ไม่ทำลายตัวอย่างเช่น ไม้คนที่ใช้ทำของขาย เมื่อเจ้าของตั้งตัวได้ ร่ำรวยขึ้น ก็ไม่ทิ้งยังคิดถึงคุณของไม้คอย ถือเป็นของครัวชีวิตช่วยเหลือคนสร้างฐานะจึงเลี่ยมทองเก็บไว้เป็นที่ละลิ ไวเป็นเครื่องเตือนใจ อย่างนี้ก็มี มีคำไว้ในแตมีขาดกว่า "อย่าว่าถึงคนเราได้พึงอาศัยกันเลย แม้แต่ต้นไม้ที่ไม่ได้อาศัย ร่มเงาหารควรจะหักกิ่งริดก้านใบของมันไม่ ผใดกัดพนักอาศัยนั่งนอน ไม้มงายงามต้นไม้ใดแล้ว ยังขึ้นหักกิ่งริดก้านใบ เด็ดยอด ขุดรากถอนเปลือก ผู้กินชื่อว่า ทรายมิคร เป็นคนชั่วเวลา จะมีแต่อนงค์ เป็นเบื้องหน้า"