ความอ่อนน้อมในชีวิต : หน้า 234/433

มีความอ่อนน้อม 󠆺 ๒๐๙ ๑. มีวิสุทธอ่อนน้อม คือไม่ลดตัวลงจนเกินควร และไม่ถือว่าตนเกินงาม มีวิริยะอ่อนเป็นที่รัก อนโยนละมุนละไมต่อคนทั่วไป ทั้งผู้ใหญ่ผู้ยามและผู้เสมอกัน รู้ที่ท่าที่สูง ไม่ติตนเสมอท่าน มีคุณสมบัติผู้ดี สำหรับแสดงแก่คนทั้งหลายโดยเสมอหน้ากัน ไม่เลือกว่าจะมีฐานะสูงกว่าหรือต่ำกว่าตน สงบ-เสี่ยง แต่มีความอาจ ฝีมือในตัว ๒. มีวาอ่อนหวาน คือคำพูดที่เพราะนำฟัง ออกมาจากใจใสสะอาดนุ่มนวล ไม่แข็งกระด้าง ไม่พูดออวดตนตัว และไม่พูดว่ากล่าวทอดulู่ทับถมคนอื่น เมื่อทำผิดพลาดก็ยอมอาถาอภัยเสมอ เมื่อผู้ใดแสดงคุณต่ออย่างไร่อาจขออภัยขอให้เสมอ ไม่พูดเจาะเย้ยถากถาง ผู้ทำผิดพลาด ไม่ใช่วาจาขี้พูดอื่น เห็นใครทำดีชมเชยกันจากใจจริง ๓. มีใจอ่อนโยน คือมีใจอ่อนน้อม ละมุนละไมอม ถ่อมตน มีใจอ่อน แต่ไม่ใช้อ่อนแข็ง มีใจเข้มแข็งแต่ไม่แข็งกระด้าง ไม่อับอาดกำลังความสามารถ แต่พยายามฝึกตนเองให้ความสามารถ ถอดรหัส “จะมีแรงเหมือนยักษ์ แต่อย่าใช้แรงอย่างยักษ์” ไม่ถือความคิดของตนเป็นใหญ่ มีโล่เปิดกว้างยอมรับความคิดเห็นของคนอื่น จ้าละหวั่นหย่อนผนึกกัน ถอดรหัส “ไม่ลำเดียวกันกล้อง พี่น้องต่ำๆ สนิทสนมความรู้ สนิทสนมความคิด แม้คนก็สบายความเห็น” เมื่ใครเขาไม่เห็นพ้องกับตนก็ไม่ด่วนโกรธ แล้วค่อยๆ ปรับความคิดเห็นเข้าหากัน โดยยึดเอาคำสั่งสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นแกนกลาง ตัวอย่างผู้มีความอ่อนน้อม ครั้งหนึ่ง พระสุรินทรฏูกพระภิกษุหนึ่งได้ความว่า ทะนงตนว่าเป็นอัครสาวกแล้วแก่งามเด่นกระทบตน พระสัมมาสัมพุทธเจ้าจึงตรัสถามพระ- สารูฎในที่ประชุมสงฆ์มาเป็นจริงหรือไม่