มงคลที่ ๒๓: ความถอมนตน : หน้า 229/433

๒๐๙ มงคลที่ ๒๓ ฅาวาถอมหตนคืออะไร? ความถอมนต นจากภาษาบาลีว่า วิวโต วิวโต แปลว่า ลม พองลม นิ แปลว่า ไม่มี ออก นิวิวโต แปลว่า ไม่มีพองลม ออกลมออกแล้ว คือเอามานะทิฐิออก มีความสงบเสงี่ยม เจียมตน ไม่เบ่ง ไม่ทะนงตน ไม่มีความมานะถือว่าไม่ถ ฅวามแตกต่างระหว่าง ฅวามเคารพกับความถอมนต น ความเคารพ เป็นการปรารถนาผู้อื่น คือตระหนักในคุณความดีของผู้อื่น พบใครก็คอยจ้องหาคดีของเขา ไม่จับผิด สามารถประเมินคุณค่าของผู้อื่นได้ตามความเป็นจริง แล้วแสดงการเคารพนับถือด้วยกาย วาจา ใจ ฅวามถอมนต น เป็นการปราศจากตนเอง คือคอยตามพิจารณาขอบ-ร่องของตนเอง จับผิดตัวเอง สามารถประเมินค่าของตนเองได้ถูกต้องตามความเป็นจริง ไม่อวดดีอวดดี สามารถนอบน้อมต่อยอทดคุณความดีของผู้อื่นเข้าตนเองได้อย่างเต็มที่ คนที่มีความเคารพอาจขาดความถอมนต นได้ เช่น บางคนเมื่อพบคนดีดีตรงในความดีความสามารถของเขา คือความเคารพแต่เฉพาะเดียคกัน ถ้าจะให้อ่อนเข้าไปหาเขาทำไม่ได้ ขอบเอาตัวเข้าไปเทียบด้วย แล้วใจของตัวก็พองรับทันทีว่า "ถึงเธอจะแน่น แต่ก็เห็นว่ามันเหมือนกัน" ใจของเขาจะพอเหมือนอึ่งพองลม คอยแต่คิดว่า "ขาวิเศษกาว" ทุกที