ข้อความต้นฉบับในหน้า
๑๑๒ มงคลที่ ๑๓
ค. ความหมายของสามี-ภรรยา
สามี แปลว่า ผู้ลึกลั
ภรรยา แปลว่า ผู้ควร่ลึง; เมีย
คำทั้งสองนี้ เป็นคำที่แปลความหมายอยู่ในตัว และเป็นคำคู่กัน ผู้ชายที่ได้ชื่อว่ามีภรรยาเพราะลึงดุจภรรยา ผู้หญิงที่จะได้ชื่อว่าภรรยาก็ Because ทำตัวเป็นคนควรลึง
ป. ประเภทของภรรยา
ภรรยาทั้งหลายในโลกนี้ แบ่งได้เป็น ๗ ประเภท คือ
๑. วรณภริยา ภรรยาเสมอด้วยเพชรชมาด คือภรรยาที่มีใจคิดล่าง ผลาญชีวิตสามี พยายามสามามี ยินดีในชายอื่น ตบตี แช่งสามี
๒. โจรภิริยา ภรรยาเสมอด้วยโจร คือภรรยาที่ชอบล่ำลาภผลทรัพย์ สามี ใช้ทรัพย์ไม่เป็นบาง ยักยอกทรัพย์เพื่อความสุขส่วนตัวบ้าง สร้างหนี้สินให้ตามใช้งาน
๓. อัยยภริยา ภรรยาเสมอด้วยนาย คือภรรยาที่ชอบล่ำลาภิคดี-
ศรีสามี ไม่สนใจช่วยงาน เจ็บครัน กินมาก ปรานทร ถกคำหยาบ ชอบข่มขี่สามีซึ่งจินแข็งเหมือนเจ้าญานบ่มข้าฝัง ภูมิใจที่มีสามีได้
๔. มาตาภริยา ภรรยาเสมอด้วยเมีย คือภรรยาที่มีความรัก เมตตาสามี ไม่ริษยา เหมือนมาตารักบุตร เช่น สามีจะต่ำหมดบูชา นาจะป่วย จะพิการตลอดชีวิตก็ไม่หวั่นไหว ไม่พูด ไม่ทำให้สะเทือนใจ แม้ตายจากไปตั้งแต่ยังสาวก็ไม่อายมีสามีใหม่
๕. อภิณีภริยา ภรรยาเสมอด้วยน้องสาว คือภรรยาที่เคารพสามี มีความรักอุ้มใจนับบ้าง ทั้งชื่น ทั้งเขิน ทั้งอาย ทั้งเขื่อ ต้องทั้งคู่กัน