การประพฤติธรรมในชีวิตประจำวัน : หน้า 163/433

๑๓๙ มงคลที่ ๑๖ การประพฤติธรรม คืออะไร? การประพฤติธรรม คือการประพฤตินให้อยู่ในกรอบของความถูก ต้องและความดี ทั้งปรับปรุงพฤติกรรมของตนให้สมกับที่เกิดเป็นคน และให้มีความเที่ยงธรรม ไม่ลำเอียง เราจะเห็นได้ว่า การประพฤติธรรมนัน พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ เป็นมงคล ๑๖ กอนงคลที่ ๑๖ และ ๑๘ คือการสงเคราะห์ญาติและการ ทำงานไม่โทษ เหตุที่พระองค์ทรงวางลำดับมงคลว่าด้วยการประพฤติธรรมไว้อย่างนี้ ก็ เพราะในการสงเคราะห์ญาติและการทำงานไม่โทษ ซึ่งเป็นการทำงานเพื่อส่วน รวมนั่น เราต้องมีการทำงานติดต่อกับคนจำนวนมาก ซึ่งมีอิทธิพลต่าง ๆ กันไป ถ้าไม่ระมัดระวังให้ดีแล้ว โอกาสที่จะระเบิดกันก็มีมาก โอกาสที่เราจะ ทำให้งานเสียเพราะขาดความเป็นธรรมก็มีมากเช่นกัน ดังนั้น ก่อนทำงานเพื่อส่วนรวมจึงต้องประพฤติธรรม เพื่อเป็นการ ปรับปรุงตนให้พร้อมที่จะร่วมกันอย่างผาสุก ไม่นำความเดือดร้อนมา สู่ตนเองและผู้อื่น ซึ่งได้แก่การประพฤติปฏิบัติธรรม ๒ ลักษณะควบคู่ไป ได้แก่ ๑. ประพฤติเป็นธรรม ๒. ประพฤติตามธรรม ประพฤติเป็นธรรม คือมีความเที่ยงธรรม เป็นความถูกต้องและ เป็นความดี ความมั่นคงและความสงบเรียบร้อยของสังคมนั้น ขึ้นอยู่กับหลักธรรมอย่าง หนึ่งคือ “ความเป็นธรรม” สังคมใดก็ตามจะมีข่าวปลอมหรือนำมังดั่ง บริบูรณ์ แตกขาด “ความเป็นธรรม” เลยอย่างเดียว สังคมนั้นก็จะมีแตกความ เดือดร้อนวุ่นวาย เพราะขาดความเป็นธรรม ครอบครัวจึงแตกสลาย