พื้นฐานศีลธรรมในพระพุทธศาสนา : หน้า 99/433

มัธยมที่ ๙ สมองอย่างยิ่งได้ จะต้องตั้งอยู่บนฐานของศีลอดอย่างยิ่ง คืออนุวัติวิญญ ๔ ประการ อันเป็นพื้นฐานของความบริสุทธิ์ ได้แก่ ๑. ปฏิโมกษังวร คือลการสำรวมอยู่ในศีล ๒๗ ข้อ ที่พระสัมพุทธเจ้าทรงบัญญัติ เว้นข้อที่พระองค์ทรงห้าม ทำตามข้อที่พระองค์ทรงให้ปฏิบัติ ๒. อินทรีย์สังวร คือต้องรู้จักสำรวม ตา หู จมูก ลิ้น กาย ใจ ไม่ให้เพลิดเพลินไปกับอารมณ์อันนำใคร อันเกิดจากการเห็น รูป ฟังเสียง ดมกลิ่น ลิ้มรส สัมผัส และการรับอารมณ์ทางใจ อะไรที่ไม่ควรดู๋ก็ดูอย่าไปดู อะไรที่ไม่ควรฟัง ก็อย่าไปฟัง อะไรที่ไม่ควรรู้ก็อย่าไปรู้ อะไรที่ไม่ควรลุ่มหลงก็อย่าไปลุ่ม อะไรที่ไม่ควรคิิดก็อย่าไปคิด ๓. อาชีวปารสิบทิ คือลการหาเลี้ยงชีวิตในทางที่ชอบ ได้แก่ การบินทบาท สำหรับการเลี้ยงชีวิตในทางที่ผิด เช่น การหาลากสาระด้วยการ ใบหวาย การเป็นหมอผี การเป็นพ่อแม่ลูก การประกอบบาบำบัด จัดเป็นการกระทำที่ผิดพระวินัย ๔. ปัจจยปัจจเวกขะ คือลการพิจารณาก่อนที่จะบริโภคหรือใช้ปัจจัย ๔ ว่าสิ่งเป็นเพียงเครื่องหล่อเลี้ยงชีวิตให้อยู่ได้ เช่น น้ำมันหยอดเพลาก็ให้รถแล่นไปได้เท่านั้น พิจารณาดังนี้แล้วอ้อมบรรเทาความหลง ความมัวเมาในอาหาร เครื่องนุ่งห่ม ที่อยู่อาศัยและยารักษาโรคได้ ทำให้คนเพื่ออยู่ ไม่ใจอยู่เพื่อกิน เมื่อแรกเริ่มพระพุทธศาสนายังไม่มีการบัญญัติวิรัย เพราะพระภิกษุยังมีจำนวนมาก และทฤษฎีต่างตั้งใจประกอบปฏิบัติธรรมอย่างเคร่งครัด ทรงดีอะไรเป็นสิ่งควรทำหรือไม่ควรทำ ต่อมากระทำมีจำนวนมากขึ้น และมีผู้ประพฤติไม่คอดีตลงมาบางขอ ไปทำสิ่งที่ไม่สมควรนั้น พระสัมมาก-