ความเพียรและอุปสรรคของพระภิษุ : หน้า 320/433

มั่งมีบุญคุณะ ๒๙๕ "วิริเยน ทุกฺขมจเจติ บุคคลจะล่วงทุกข์ได้เพราะความเพียร" ข. ส. ๒๕/๓๑๑/๓๓๑ เราลองมาดึงเหตุที่ทำให้พระภิษุเกี่ยวข้อง และเหตุที่ทำให้พระภิษุราบความเพียร ที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้ บางท้อาจได้น้อมนำมาใช้กับตัวเองได้ เหตุแห่งความเกียจคร้านของภิษุ ๑. ร่างกายอยู่ แต่กลัวทำแล้วจะเหนื่อย จนถอนเสียดาย คิดว่าเอาแรงไว้ทำงาน ไม่บรรลุความเพียรเพื่อให้บรสุธรรมที่ดีงามที่ดีงามไม่บรรลุ ๒. งานได้ทำเสร็จแล้ว คิดว่าทำงานมาแล้วเหนื่อยนิดจึงนอน ไม่ปรารถนาความเพียรฯ ๓. รู้ว่าทที่จะต้องไปมีอยู่ แต่คิดว่าเมื่อเดินทางจะเหนื่อย จน นอน เสียก่อน คิดวาเอาแรงไว้เดินทาง ไม่ปรารถนาความเพียรฯ ๔. ได้เดินทางแล้ว คิดวา เหนื่อยนิด จึงนอน ไม่ปรารถนาความเพียรฯ ๕. บำเพ็ญกตไปไม่ไดอาภรามกตามความต้องการ คิดวาได้อาหารน้อย ไมมีเรือแรง จึงทำความเพียรคงไม่ไดดี อยากจะนอนดีดกว่า จน นอน ไม่ปรารถนาความเพียรฯ ๖. บำเพ็ญกตได้อาภรามมาก คิดวา ตัวฉันจนอิ่ม เนื้ออัดหนัก ไม่ควรแก่งานอย่ากระนั้นเลยนอนดีกว่า จน นอน ไม่ปรารถนาความเพียรฯ ๗. เจ็บป่วยเล็กน้อย คิดวา พอมีเหตุจะอ๋องได้แล้วว่า กลัวโรคจะกำเริบ จน นอน ไม่ปรารถนาความเพียรฯ