มงคลที่ ๓๑: การตระหนักรู้ในสิ่งที่ไม่ควรทำ : หน้า 319/433

245 มงคลที่ ๓๑ ควรดู ฟังในสิ่งไม่ควรฟัง ดมในสิ่งไม่ควรดม ลิ้มรสในสิ่งไม่ควรลิ้ม จับต้องสัมผัสในสิ่งที่ไม่ควรสัมผัส คิดในสิ่งที่ไม่ควรคิด แมเราจะมีความตั้งใจร้ายจากสิดีรักษาคุณธรรมต่าง ๆ ดีเพียงไร ก็โอกาสผิดพลาดได้มาก เหมือนบ้านที่ไม่ได้ปิดประตูหน้าต่าง แมจะใส่กุญแจลับลับดีเพียงไร ก็อาจไม่ปลอดภัย โจรสามารถมาลักไปได้ง่าย วิธีที่จะทำให้อุ่นร้ายสงวเกิดขึ้นนั้น ให้เราฝึกให้มีกิริโอฐัปปะ มีความละอายและเกรงกลัวต่อบาป โดยคำนึงถึงจิตตระกูล อายุ วิชาความรู้ครูอาจารย์ สำนักศึกษาของเรา และอื่น ๆ ดังรายละเอียดในมงคลที่ ๑๘ ท่านเปรียบเป็นลูกโซ่แห่งธรรมไว้ ดังนี้ หิริ โอตตัปปะ ทำให้เกิด อินทรียสงวร อินทรียสงวร ทำให้เกิด ศีล ศีล ทำให้เกิด สมาธิ สมาธิ ทำให้เกิด ปัญญา ผู้มีอินทรียสงวรดี ศีลก็อ่อนบริสุทธิ์ ศาสรีสุขี สมาธิก็เกิดได้ง่าย สมาธิดังนี้ ปัญญาก็เกิดขึ้น เป็นความสว่างไสในเห็นถึงสิ่งต่าง ๆ ตามความเป็นจริง เห็นถิงตัวโลเลที่สุดอยู่ภายในและสามารถกำจัดไปให้หมดสิ้นได้ เราทุกคนจึงควรฝึกให้อินทรียสงวรในตัวได้ A ความเพียรในการปฏิบัติธรรม คนเราส่วนใหญ่ มักพอจะทราบอยู่ว่าอะไรดี อยากจะให้สิ่งที่เห็นว่าจะนั่นเกิดขึ้นกับตัว แต่ก็มีทำความดันกันไปได้ไม่ตลอดรอดฝั่ง ทั้งนี้เพราะขาดความเพียร คนเราจำกัดความเพียรเสียแล้ว คุณธรรมทั้งหมดไม่สามารถงอกเงยขึ้นมาได้เลย