มงคลที่ ๔๔: การเข้าถึงนิพพานและการละกิเลส : หน้า 353/433

๒๖๔ มงคลที่ ๔๔ ได้ไมตลอดเวลา เมื่อไหร่ใจออกนอกยังต้องมีถูกอยู่ เช่นเดียวกับเราถ้าหากเป็นแขกรับเชิญไปเทียบพักผ่อนยังปราสาทใหญ่ ระหว่างที่พักอยู่ในนั้นก็มีความสุขสบาย แต่ถ้าอยู่ได้ชั่วคราวเพราะยังไม่ได้เป็นเจ้าของเอง เมื่อไหร่ครบกำหนดกลับก็ต้องออกจากปราสาทมาสู่เหตุการณ์ภายนอกใหม่ โคตรภูฏาณเห็นนินพิพานได้ แต่ยังตัดกิเลสไม่ได้ "ถึงแม้ว่ โคตรภูฏาณจะเห็นนินพิพานก่อนว่าสุดจริง ถึงกระนั้นก็ไม่เรียกว่า ทัศนะ เพราะได้แต่เห็น แต่ไม่มีการละเลสอันเป็นกิจที่ต้องทำ" สารัตถทีนี้ อรรถกถาสุุตตกนิกาย เล่ม ๓ หน้า ๑๑๕ โคตรภูฏาณละกิเลสได้ชั่วคราว "การละภาวะที่มีสิ่งขารเป็นนิสิตด้วยโคตรภูฏาณนี้ ชื่อว่า ตงคุปาน (ละชั่วคราว)" ปรมัตถทีนี้ อรรถกถาสุุตตกนิกยา หน้า ๔๓ ตัวของเราจะเข้ารินพิพานได้หรือไม่? คำตอบคือ "ได้" โดยจะต้องตั้งใจเจริญวาณาใบจนถึงโคตรภูฏาณ เป็นโคตรภูฏบุคคล จากนั้นก็ต่อไปจนเข้าถึงภาวะความเป็นอริยมรรคที่สูงขึ้นไปตามลำดับ ก็จะเห็นอริยสัจและทำพิพากษาให้แจ้งได ละเอียดลึกซึ้งขึ้นในที่สุดก็จะบรรลุธรรมเป็นพระอรหันต์ ซึ่งเมายกลายเกินไปที่เราจะปฏิบัติได้เพราะถ้ายาเกินไปแล้ว คงไม่มีพระอรหันต์เป็นล้าน ๆ รูปในสมัยพุทธกาล ถ้า นิพพานนี้พระสัมมาสัมพุทธเจ้าเข้าไปได้พระองค์เดียว คนอื่นไปไม่ได้เลย ก็จะบอกว่ายาก แต่จริง ๆ แล้วผู้ที่ปฏิบัติตามคำสอนของพระองค์ ตั้งใจสุตามิ