กรรมและการกระทำในชีวิต : หน้า 51/214

สามารถจะอบรมให้ลูกดีได้ทุกคนลูกคนใดมีอุปนิสัยดีติดตัวมา เขาย่อมไม่เอาอย่างการกระทำที่ไม่ดีของพ่อแม่ เพราะขัดกับอุปนิสัยของเขา และในไม่ช้าเขาก็ต้องปลีกตัวไปอยู่ในที่เหมาะสมแก่เขาจนได้ นี่แหละกรรม เป็นแดนเกิด มีกรรมเป็นเผ่าพันธุ์ หมายความว่า พี่น้องโดยสายโลหิตของเราอาจช่วยเราได้บ้าง ช่วยไม่ได้บ้าง เป็นมิตรบ้าง เป็นศัตรูกันบ้าง ช่วยเหลือกันบ้าง เบียดเบียนกันบ้าง เมื่อเติบโตขึ้นมาต่างก็แยกย้ายกันไป บางรายอยู่ห่างกันคนละประเทศ คนละทวีปก็มี มีความเดือดร้อนเกิดขึ้นก็อาจช่วยเหลือกันไม่ทัน ถ้า ช่วยเหลือทันก็ช่วยได้เฉพาะในวิสัยของเขาเท่านั้น พ้นวิสัยแล้วเขาก็ช่วยไม่ได้ เป็นพี่น้องกันแท้ๆ เมื่อเวลา เรียนหนังสือ ถึงเวลาจะสอบไล่ จะสอบแทนกันก็ไม่ได้ พี่ฉลาด น้องโง่ พี่โง่ น้องฉลาด ไม่แน่นอน แต่ พวกพ้องเผ่าพันธุ์ที่อยู่กับเราตลอดเวลา คอยคุ้มครองรักษาเราอยู่ตลอดเวลาทั้งหลับและตื่น คอยช่วยเหลือ ให้เราเจริญรุ่งเรืองจริงๆ หรือทำให้เราตกต่ำย่ำแย่ ก็คือกรรมที่เราทำ บางคนญาติพี่น้องไม่ดี แต่ตัวเขาเป็นคนดี บางคนญาติพี่น้องเผ่าพันธุ์ดี ตระกูลดี แต่ตัวเขากลับ ตกต่ำจนเข้ากับพี่น้องไม่ได้ก็มี ทั้งนี้เพราะพี่น้องเผ่าพันธุ์ของเขาจริงๆ คือ กรรมของเขาเอง ที่จะส่งผลให้ เขาประสบในสิ่งที่ดีหรือไม่ดี มีกรรมเป็นที่พึ่งอาศัย หมายความว่า ที่พึ่งอย่างอื่นที่จะให้คนพักพิงได้ก็เพียงชั่วคราว พ่อแม่เต็มใจ ให้เราฟังก็เฉพาะเมื่อเราอยู่ในปฐมวัย พอเป็นผู้ใหญ่แล้ว หากยังพึ่งท่านอยู่อีก ท่านอาจจะยินดี หรือ บางท่านก็อาจจะไม่ยินดี และอาจจะยังโดนดูหมิ่นจากบุคคลอื่นที่ทราบเรื่องหรือแม้จะพึ่งญาติพี่น้องเพื่อนพ้อง ก็ได้เพียงชั่วครั้งชั่วคราว พึ่งเขาบ่อยนักก็จะก่อให้เกิดความรำคาญ และอาจจะไม่ได้รับความช่วยเหลืออีก ต่อไป แต่กรรมดีที่เราทำนั้นจะเป็นที่พึ่งของเราตลอดชีวิต แม้ละโลกแล้วก็ยังเป็นที่พึ่งได้ และจะเป็นที่พึ่ง ตลอดไปทุกภพทุกชาติ จากถ้อยคำดังกล่าวที่นำเสนอมาทั้งหมดนั้น นักศึกษาจะเห็นได้ว่า แต่ละคำนั้น มีความหมายใน ลักษณะคล้ายคลึงกัน ทั้งนี้ก็เพื่อเป็นการเน้นย้ำให้เห็นความสำคัญว่า กรรมนั้นเป็นพื้นฐาน เป็นรากเหง้าที่ ทำให้สรรพสัตว์ทั้งหลายมีความแตกต่างกันอย่างแท้จริง สาระสำคัญของพระสูตรนี้ ยังได้จำแนกลักษณะการกระทำที่ส่งผลให้สัตวโลกแตกต่างกันได้ อย่างชัดเจนยิ่งขึ้นอีก หลังจากที่สุภมาณพฟังพุทธพจน์เบื้องต้นดังที่กล่าวมาแล้ว แต่ก็ยังไม่เข้าใจ จึงทูล ขอให้พระพุทธองค์ทรงขยายความเพิ่มเติม ซึ่งในที่นี้จะขอกล่าวเพียงย่อๆ ดังนี้ คู่ที่ 1 คนที่เกิดมามีอายุสั้น เพราะเป็นคนชอบฆ่าสัตว์ตัดชีวิต เป็นคนเหี้ยมโหด มีมือเปื้อนเลือด หมกมุ่นในการประหัตประหาร ไม่เอ็นดูในเหล่าสัตว์ เมื่อคนนั้นตายไปจะต้องไปตกนรก หากไม่ตกนรก เกิดเป็นมนุษย์จะต้องเป็นผู้มีอายุสั้น ส่วนคนที่เกิดมามีอายุยืน เพราะเป็นผู้เว้นขาดจากการฆ่าสัตว์ การเบียดเบียนชีวิตสัตว์อื่น มี ความละอายในการทำบาป มีความเอ็นดู อนุเคราะห์ด้วยความเกื้อกูลในสรรพสัตว์ เมื่อคนนั้นตายไปจะ บ ท ที่ 2 ห ลั ก ก ร ร ม ข อ ง พ ร ะ พุ ท ธ ศ า ส น า DOU 41