ข้อความต้นฉบับในหน้า
และมีครูอาจารย์ผู้สั่งสอนชี้แนะถูกต้องตรงทางมรรคผลนิพพาน แต่เนื่องจากเราไม่มีโอกาสได้พบพระ
อรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าหรือเหล่าพระอรหันตสาวกแต่ก็ยังพอมีพระอริยบุคคลทรงภูมิรู้ภูมิธรรมในระดับหนึ่ง
เพราะฉะนั้นจึงเป็นหน้าที่ของเราที่จะต้องแสวงหาครูดีเช่นนี้ให้พบ เมื่อพบแล้วก็ปฏิบัติตามคำสอนท่าน
อย่างจริงจัง ซึ่งจะช่วยให้เรามีความเข้าใจถูกต้องตามหลักปฏิบัติ นี้จัดเป็นสัมมาทิฏฐิข้อที่ 10 โลกนี้มี
สมณพราหมณ์ผู้ประพฤติดีปฏิบัติชอบ ชนิดที่ทำให้แจ้งด้วยความรู้ยิ่งเองแล้วประกาศโลกนี้โลกหน้ามี
หลักการสัมมาทิฏฐิคือการสร้างปัญญานำไปสู่การตั้งเป้าหมายชีวิต 3 ประการ คือ ละชั่ว ทำดี
และขัดเกลาจิตให้ผ่องใส เพื่อจะได้ดำรงชีวิตอย่างถูกต้องเพราะเกิดความรู้ถูกเห็นถูกเข้าใจถูก และต้อง
ตอกย้ำเป้าหมายชีวิตอยู่เสมอๆ มีตัวอย่างหลายท่านในพุทธกาลที่มีอุปนิสัยมีบุญบารมีพอที่จะบรรลุเป็น
พระอรหันต์ แต่ดำเนินชีวิตด้วยความประมาทในช่วงต้นเพราะคบคนพาลจึงทำให้โอกาสดีๆ เช่นนี้หลุดลอยไป
8.2 กฎแห่งกรรมกับหลักการเวียนว่ายตายเกิด
ดังที่ทราบกัน เมื่อกิเลสยังปรากฏอยู่แก่ผู้ใด ผู้นั้นย่อมเสี่ยงต่อการสร้างกรรมทั้งดีหรือชั่ว เมื่อ
สร้างกรรมย่อมมีผลรองรับติดตามไปทุกที่ทุกสถานเหมือนเงาตามตัว บางทีให้ผลทันที หรือไม่ก็ไปให้ผล
หลังจากละโลก และก็ให้ผลต่อไปเรื่อยๆ ตราบจนวันสิ้นกิเลสจึงหลุดจากกฎแห่งกรรมนี้ได้ ด้วยความเป็น
เหตุเป็นผลเช่นนี้จึงทำให้เราได้เรียนรู้ชีวิตการเวียนว่ายตายเกิดในวัฏสงสารกันมาคนละไม่น้อยเลย และ
ทุกท่านเคยเป็นมาทุกอย่าง ตั้งแต่พระราชามหากษัตริย์ไปจนถึงกุ้ง หอย ปู ปลา ดังที่ยกอุปมาเรื่องการ
เวียนว่ายตายเกิดในวัฏสงสารไว้ในบทที่ 1 แล้ว ฉะนั้นตราบใดที่ยังไม่สิ้นกิเลส ตราบนั้นก็ยังจะต้องสร้าง
กรรมต่อๆ ไป ผลของการกระทำก็จะเกิดขึ้นต่อๆ ไป ทำให้เกิดในชีวิตและสังคมที่หลากหลาย เช่น เกิด
เป็นมนุษย์อยู่ในตระกูลดีบ้าง ตระกูลยากจนบ้าง บังเกิดในสวรรค์บ้าง บังเกิดในนรกบ้าง เป็นต้น ลักษณะ
รูปแบบของการเกิดนี้ไม่แน่นอนแปรผันไปตามอำนาจกรรม ซึ่งทำหน้าที่สั่งให้ไปเกิดผลแบบนั้นแบบนี้
กรรมดีสั่งก็ไปเกิดในที่ดี กรรมชั่วสั่งก็ไปเกิดในที่ไม่ดี กรรมของแต่ละคนจะจำแนกให้มีผลเป็นไปแตกต่าง
กันเพราะทุกคนสร้างกรรมไม่เหมือนกัน ไม่เท่ากัน ด้วยเหตุนี้จึงไม่มีผู้มีอำนาจศักดิ์สิทธิ์ตนใดกำหนด
ทิศทางชีวิตของผู้อื่นได้ กรรมของผู้นั้นต่างหากที่เป็นเจ้าของ จึงไม่มีเจ้ากรรมนายเวรแต่อย่างใด ดังที่เป็น
ปัญหาถกเถียงกันอย่างมากในปัจจุบัน ว่าปัญหาสุขภาพร่างกาย ปัญหาฐานะความเป็นอยู่ทางสังคม
คนนั้นรวยคนนี้จนไม่ทัดเทียมกัน เพราะเป็นการทดสอบจิตใจของมนุษย์โดยผู้มีอำนาจหรืออย่างไร ถ้าไม่จริง
แล้วความจริงคืออะไรเกิดจากอะไร? คนนั้นว่าอย่างนี้ แต่อีกคนก็ว่าอีกอย่าง แก้ไขกันไปต่างๆ นานา
สุดท้ายก็แก้กันไม่จบสิ้น เพราะแก้ไขที่ปลายเหตุกันทั้งนั้น และที่สำคัญชีวิตความเป็นอยู่จะหมุนเวียน
เปลี่ยนไปตามกรรมไม่ใช่ว่าชาตินี้รวยแล้วชาติหน้าจะรวยอีก ไม่แน่นอนเสมอไปถ้าประมาทในการดำรงชีวิต
ดังที่ชอบคิดกันว่าเกิดมาชดใช้กรรมอย่างนั้น ก็ไม่ก่อให้เกิดความดีขึ้นมีแต่จะจมลง แต่ในทางกลับกัน
คนจนในชาตินี้ก็ไม่ได้หมายความว่าจะจนไปทุกชาติ ถึงแม้จะจนแต่ไม่ประมาทในการดำรงชีวิตเดินตาม
186 DOU กฎ แ ห่ ง ก ร ร ม