อกุศลกรรมบถ 10: การทำชั่วในพระพุทธศาสนา : หน้า 140/214

ความชั่วทั้งทางกาย ทางวาจา และทางใจ เป็นผลให้เกิดความเดือดร้อนแก่จิต ทำให้จิตอยู่ในสภาวะ เศร้าหมองไม่ผ่องใส หนทางแห่งการทำบาป ทำความชั่ว ทำความไม่ดีนั้น ตามหลักพระพุทธศาสนา เรียกว่า อกุศลกรรมบถ มี 10 ประการ แบ่งออกเป็น 3 ทาง คือ กายกรรม 3 วจีกรรม 4 และมโนกรรม 3 ซึ่งมีรายละเอียดดังนี้ 1. กายกรรม 3 หมายถึง ความประพฤติไม่ดีที่แสดงออกทางกาย 3 ประการ ได้แก่ (1) ปาณาติบาต ทำสัตว์ให้ตกล่วง คือ ฆ่าสัตว์ (2) อทินนาทาน ถือเอาสิ่งของที่เจ้าของไม่ได้ให้ ด้วยอาการแห่งขโมย (3) กาเมสุมิจฉาจาร ประพฤติผิดในกาม 2. วจีกรรม 4 หมายถึง ความประพฤติไม่ดีที่แสดงออกทางวาจา 4 ประการ ได้แก่ (4) มุสาวาท พูดเท็จ (5) ปิสุณาวาจา พูดส่อเสียด (6) ผรุสวาจา พูดคำหยาบ (7) สัมผัปปลาปะ พูดเพ้อเจ้อ 3. มโนกรรม 3 หมายถึง ความประพฤติไม่ดีที่เกิดขึ้นในใจ 3 ประการ ได้แก่ (8) อภิชฌา โลภอยากได้ของเขา (9) พยาบาท ปองร้ายเขา (10) มิจฉาทิฏฐิ เห็นผิดจากคลองธรรม สรุปว่า ทางที่จะทำชั่ว ทำบาปได้ มี 3 ทาง เมื่อนักศึกษาทราบดังนี้แล้ว จะต้องสำรวมระวัง ควบคุมกาย วาจา ใจ ไม่ให้พลาดพลั้งไปกระทำบาปอย่างเด็ดขาด โดยประพฤติตนตามหลักกุศลกรรมบถ 10 คือ ประพฤติตรงข้ามกับอกุศลกรรมบถ 10 หรือประพฤติตามหลักสุจริต คือ กายสุจริต วจีสุจริต และ มโนสุจริต อันเป็นความประพฤติเพื่อความสะอาด ตามหลักคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ดังที่กล่าวไว้ ใน จุนทสูตร' ว่า พระศาสดาประทับอยู่ ณ สวนมะม่วงของนายจุนทกัมมารบุตร นายจุนทกัมมารบุตรได้กล่าวถึง ความสะอาด และวิธีการทำความสะอาดของพราหมณ์ ซึ่งต่างจากความสะอาดของพระอริยะ และทางใจ พระศาสดาตรัสถึงความไม่สะอาดของพระอริยะ คือ การกระทำทุจริต 3 ทั้งทางกาย ทางวาจา 1 จุนทสูตร, อังคุตรนิกาย ทสกนิบาต, มก. เล่ม 38 หน้า 427 130 DOU ก ก แ ห่ ง ก ร ร ม