ความเข้าใจเกี่ยวกับกรรมและผลกรรมในพระพุทธศาสนา : หน้า 54/214

ในหัวข้อนี้สามารถสรุปได้ว่า กรรมที่สัตวโลกทั้งหลายได้กระทำแล้วดังที่พระพุทธองค์ทรงยกขึ้น แสดงตามปัญหาที่สุภมาณพถามนั้น ผู้กระทำย่อมได้รับผลแห่งการกระทำนั้นแน่นอนและลักษณะกรรมที่ พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงยกตัวอย่างมาแสดงนั้น เป็นการส่งผลของกรรมหลักที่ส่งผลให้เห็นได้ชัดเจน และเป็นเพียงบางส่วนของการกระทำที่ทำให้สัตวโลกทั้งหลายมีความแตกต่างกัน หากแต่ยังมีการกระทำ อีกหลายรูปแบบทั้งกาย วาจา ใจ ที่สัตวโลกทั้งหลายกระทำแล้วมีผลให้เกิดความแตกต่างในลักษณะอื่นๆ เพราะการกระทำทุกอย่างมีส่วนในการปรับปรุงธาตุ ให้มีความแตกต่างกัน ดังเช่น ลักษณะมหาบุรุษ 32 ประการอันเป็นลักษณะกายที่สมบูรณ์ที่สุดของมนุษย์ที่เกิดขึ้นจากกุศลกรรมที่สั่งสมมาตลอดการสร้างบารมี หรือแม้แต่สิ่งแวดล้อมที่เราได้ประสบอยู่นั้น ก็เกิดขึ้นจากอำนาจแห่งกรรมที่เราได้กระทำทั้งสิ้น ดังพุทธ พจน์ที่กล่าวไว้แล้วข้างต้น ดังนั้น นักศึกษาควรตระหนักถึงการกระทำและผลแห่งกรรมที่จะเกิดขึ้นหากทำผิดทำชั่ว และ ควรหมั่นสั่งสมความดีงามให้ยิ่งขึ้นไปจนตลอดชีวิต 2.3 ความซับซ้อนของการให้ผลของกรรม มีคำกล่าวเรื่องหลักกรรมของผู้ที่มีความเห็นผิด ผู้ที่ไม่ได้ศึกษาพระพุทธศาสนาอย่างถ่องแท้ หรือ ศึกษาแล้วแต่ไม่ได้ลงมือปฏิบัติว่า ทำดีได้ดีมีที่ไหน ทำชั่วได้ดีมีถมไป หรือทำดีได้ดีจริงหรือ ทำชั่วได้ชั่วจริงไหม คำกล่าวนี้ขัดแย้งกับคำสอนของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าที่กล่าวมาแล้ว และดูเหมือนบุคคลที่กล่าวเช่นนี้ยังมี ความเคลือบแคลงในเรื่องกฎแห่งกรรมอยู่มาก จึงทำให้ไม่เชื่อ เกิดความไม่มั่นใจที่จะปฏิบัติ แล้วความจริง ในเรื่องนี้เป็นอย่างไร ในหัวข้อนี้นักศึกษาจะต้องทำความเข้าใจให้แจ่มแจ้งในเรื่องความซับซ้อนในการให้ ผลของกรรม เพื่อจะได้ปฏิบัติไม่ผิดพลาด จนก่อให้เกิดทุกข์โทษภัยในการดำเนินชีวิตในสังสารวัฏ เรื่องกฎแห่งกรรมเป็นเรื่องที่ลึกซึ้ง ซับซ้อน ยากต่อการเข้าใจให้แจ่มแจ้งได้ด้วยวิธีเพียงแค่พินิจ พิจารณาไตร่ตรอง หรือดันเดาเอา แม้พระสัมมาสัมพุทธเจ้าก็ยังตรัสว่า กฎแห่งกรรมเป็นเรื่องอจินไตย เป็นเรื่องเหนือวิสัย เกินกว่าปัญญาของมนุษย์ธรรมดาที่จะเข้าใจได้ หากคิดมากเกินไปจะทำให้มีส่วนแห่ง ความเป็นบ้าได้ ในหัวข้อนี้ นักศึกษาจะได้ทราบเนื้อความจากพระสูตรที่มีผู้นิยมกล่าวถึงมากเช่นกัน พระสูตรนี้ คือ มหากัมมวิภังคสูตร ซึ่งเนื้อหาในพระสูตรนี้ เกี่ยวข้องกับการให้ผลของกรรมที่สลับซับซ้อน แม้คนที่ ทำกรรมเหมือนกัน แต่ให้ผลไม่เหมือนกัน และแม้มีตาทิพย์ก็ยังเห็นกฎแห่งกรรมไม่เหมือนกัน เมื่อนัก ศึกษาทำความเข้าใจพระสูตรนี้แล้ว จะทำให้นักศึกษาเข้าใจความซับซ้อนของการให้ผลของกรรมมากขึ้น มหากัมมวิภังคสูตร, มัชฌิมนิกาย อุปริปัณณาสก์, มก. เล่ม 23 หน้า 271 44 DOU ก ฏ แ ห่ ง ก ร ร ม