คำสอนในพระพุทธศาสนาเกี่ยวกับอริยมรรคมีองค์ 8 : หน้า 145/214

คำสอนในพระพุทธศาสนา มุ่งเน้นให้ผู้ประพฤติกระทำตนให้สะอาดบริสุทธิ์ทั้งกาย วาจา ใจ ด้วย การกำจัดกิเลสอาสวะ ตามหลักคำสอนในพระพุทธศาสนาที่มีกล่าวไว้ในพระไตรปิฎก เมื่อสรุปย่อคำสอน ในพระไตรปิฎกทั้ง 84,000 พระธรรมขันธ์แล้ว มีหลักปฏิบัติที่เป็นแม่บทสำคัญ คือ อริยมรรคมีองค์ 8 อัน ประกอบด้วย 1. สัมมาทิฏฐิ ความเห็นถูกในเบื้องต้น หมายถึง เห็นถูกในเรื่อง พ่อแม่มีพระคุณจริง ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว นรกสวรรค์มี โลกนี้โลกหน้ามีจริง และความเห็นถูกเบื้องสูง คือ เห็นทุกข์ เหตุให้เกิดทุกข์ ความดับทุกข์ และวิธีการปฏิบัติเพื่อความดับทุกข์ 2. สัมมาสังกัปปะ ความดำริถูก หมายถึง มีความคิดออกจากกาม คิดไม่ผูกพยาบาท คิดไม่ เบียดเบียน คิดไม่ทำร้ายให้ใครเดือดร้อน 3. สัมมาวาจา คือ วาจาถูก หมายถึง ไม่พูดปด ไม่พูดส่อเสียด ให้เขาแตกแยก ไม่พูดคำหยาบ ไม่พูดเพ้อเจ้อ อวดอ้างความดีของตัว หรือทับถมผู้อื่น 4. สัมมากัมมันตะ การงานถูก หมายถึง ไม่ฆ่าสัตว์ ไม่ลักทรัพย์ และประพฤติพรหมจรรย์ เว้นขาดจากการเสพเมถุน 5. สัมมาอาชีวะ การเลี้ยงชีวิตถูก หมายถึง เลิกการประกอบอาชีพเลี้ยงชีวิตในทางที่ผิด แล้วประกอบอาชีพในทางที่ถูก 6. สัมมาวายามะ ความเพียรถูก หมายถึง เพียรป้องกันบาปอกุศลที่ยังไม่เกิดไม่ให้เกิดขึ้น เพียร ละบาปอกุศลที่เกิดขึ้นแล้วให้หมดไป เพียรสร้างกุศลคุณความดีที่ยังไม่เกิดให้เกิดขึ้น และเพียรบำรุงกุศล คุณความดีที่เกิดขึ้นแล้วให้เจริญงอกงามยิ่งขึ้น 7. สัมมาสติ ความระลึกถูก หมายถึง ไม่ปล่อยใจให้ฟุ้งซ่าน มีสติรู้ตัวอยู่เสมอหมั่นตามเห็น กายในกาย เวทนาในเวทนา จิตในจิต ธรรมในธรรมอยู่เสมอ 8. สัมมาสมาธิ ความตั้งใจมั่นถูก หมายถึง มีใจตั้งมั่นหยุดนิ่งที่ศูนย์กลางกาย ตามเห็นกายในกาย เวทนาในเวทนา จิตในจิต ธรรมในธรรม จนบรรลุฌานขั้นต่างๆ ไปตามลำดับ จากสมาธิที่เป็นโลกิยะไปสู่ สมาธิที่เป็นโลกุตตระ อริยมรรคมีองค์ 8 เป็นคำสอนเป็นหลักปฏิบัติเพื่อความดับทุกข์ทั้งปวง หรือเป็นวิธีการปฏิบัติ สำคัญเพื่อการล้างบาป ซึ่งยังสามารถสรุปย่อลงมาเป็นหลักปฏิบัติ 3 ข้อ ที่เรียกว่า ไตรสิกขา คือ ศีล สมาธิ ปัญญา ดังนี้ สัมมาวาจา สัมมากัมมันตะ และสัมมาอาชีวะ จัดอยู่ใน ศีล สัมมาวายามะ สัมมาสติ และสัมมาสมาธิ จัดอยู่ใน สมาธิ สัมมาทิฏฐิ และสัมมาสังกัปปะ จัดอยู่ใน ปัญญา บ ท ที่ 6 ท ร ร ศ น ะ เ รื่ อ ง ก า ร ล้ า ง บ า ย ใ น พ ร ะ พุ ท ธ ศ า ส น า DOU 135