ข้อความต้นฉบับในหน้า
พระธนพล กิติวิริโย
สังเกต คือการเฝ้าดูสิ่งที่เกิดขึ้นอย่างใส่ใจ เพื่อดูการเปลี่ยนแปลงของใจ ทั้งเรื่องความละเอียดยิบที่เกิดขึ้นจากการปฏิบัติธรรม โดยสังเกตตั้งแต่เริ่มนั่งว่าเริ่มต้นเรากำลูกต้องไหม ทั้งเรื่องปรับกาย ปรับใจ วางใจอย่างไร สังเกตขณะนั่ง ถ้าเราทำวิธีร่างกายก็จะผ่อนคลายใจสบาย พึงพอใจ กับความรู้สึกนี้ รู้สึกโล่ง โปร่งเบา สบาย รู้สึกชอบและอยากจะนั่งอยู่ตรงนั้นนานๆ สังเกตตอนเลิกนั่งว่าอารมณ์ที่ผ่านมาราวน่าใจอย่างไร ได้อารมณ์แบบไหน ผลที่ได้เป็นอย่างไร จะทำให้เรารู้ว่ารอบที่ผ่านมาเราวางใจถูกต้องไหม ต้องปรับปรุงตรงไหน แล้วจะไม่เสียเวลาไปทำผิดอีก และนำประสบการณ์ที่ดีที่สุดมาเป็นจุดเริ่มต้นในรอบใหม่ได้ทันที สังเกตตอนออกธรอบว่าเราทำอย่างไรแล้วใจละเอียด สามารถนำมาด้วยในรอบต่อไปได้ทันที สังเกตว่าติดตรงไหน มีอุปสรรคในการปฏิบัติธรรมในเรื่องอะไร รีบสังเกตดูแล้วหาทางแก้ไข
พระพงศ์พิชญ์ ฐิวโรปฺ โณ
การสังเกต ต้องมีเมตตา ไม่มีเมตตาก็จะจับจุดไม่ได้เพราะไม่รู้ว่าจะสังเกตอะไรครับ จากนั้นก็จา อะไรดู อะไรดี และทำที่ถูกซ้ำๆ ครับ ลูกเอาตวามง่าย สบาย สุข บริสุทธิ์ พึงพอใจเป็นเมตตอร์ ทั่งนอก รอบในรอบ ยกตัวอย่าง เช่น นอก รอบ ลูกง่าย สบาย สุข บริสุทธิ์ ตรงไหนก็เอา ไม่ต้องมีรูปแบบตายตัว บางทีก็ชอบเฉยๆ พระท่านผผ่าน หรืบางทีนึกหลงปู่ หลวงพ่อ คุณายน ครอบตัวก็ได้ มันจะพอดี กับสภาวะใครครับ นี้คือที่ถูก มันสอดขึ้นจง มีธรรมะ แต่ถ้าไปจริงจังผิดๆ ไปด้วยอย่างงี้(เมื่อก่อนที่งจับจุดไม่ได้) สังเกตว่าความง่าย ความสบายจะลดครับ สุขมัย ไม่สุข พอไม่สุขไม่บริสุทธิ์ ใจผอใจมัน ไม่เลยมีแต่ความทะยานอยากจะเอาให้ได้ มันจะเครียด กังวล ชีวิตไม่มีความสุขครับ
ในรอบก็คล้ายๆ กัน ปล่อยเฉยๆ ง่ายๆ ตัวเผ่า เข้าสภายใน ยังไม่ได้สังเกตอะไร จงจะสังเกตตอนความง่าย สบาย สุข บริสุทธิ์ ความพึงพอใจ ความชัด ความกว้าง องค์ประกอบ อะไรต่างๆ ลดก็ปรับครับ ผ่อนๆ ครับ สุรปคือการสังเกตต้องมีเมตตจึงจะจับจุดได้ครับ